Woensdag 30 november 2022

ALBERT HEIJN VERDWIJNT UIT DE ROSELAAR

Macro-ontwikkelingen pakken vaak slecht uit op microniveau. Albert Heijn heeft dat weer eens fijntjes onderstreept door aan te kondigen dat de 'gewone' Albert Heijn-vestiging in de Roselaar vanwege de komst van de megawinkel Albert Heijn XL in de periferie nabij Zegge eind juli 2023 zal ophouden te bestaan. Niet bepaald goed nieuws voor de huidige inwoners in het centrum, maar zeker ook niet voor de samenleving als geheel.
 

 

Er zijn hier tal van nieuwe woonprojecten in gang gezet en zoals de zaken er nu voorstaan zullen al deze nieuwe inwoners het ook zonder 'buurtsuper' moeten stellen. In plaats van weer een minder zou er juist een supermarkt in de Roselaar bij moeten komen. Een beetje winkelcentrum telt doorgaans immers twee supermarkten met meestal een tegenovergestelde signatuur. Triest genoeg is er in Stadsoevers zelfs helemaal geen supermarkt voorzien. Die toekomstige inwoners zijn indien ze geen zin hebben om de gang over 'De Schuiven' te maken geheel op de kleine Jumbovestiging aan de Westrand aangewezen. Eigenaar Syntrus Achmea van de ruimte in de Roselaar heeft laten weten op zoek te gaan naar een nieuwe invulling, maar wil daar in dit stadium nog niets over kwijt. Voor het welzijn van de centrumbewoners is het te hopen dat Syntrus een supermarkt van een ander merk in deze openvallende plek weet te interesseren, anders dreigt er zowaar een voedselprobleem voor met name inwoners die met mobiliteitsproblemen kampen. Een tweede LIDL naast de veel te kleine vestiging aan de President Kennedylaan is verreweg de beste- en meest logische oplossing. Probleem is alleen dat onderzoek heeft uitgewezen dat beide supergrootmachten uit Duitsland, dus ook de ALDI, net als AH vrijwel uitsluitend nog geinteresseerd zijn in XL-vestigingen in het buitengebied van grotere gemeenten. Naast Achmea rust er dus een zware maar dankbare taak voor de gemeente om het Nederlandse supermarktbestand te masseren en warm te laten lopen voor een tweede LIDL, die in het centrum overigens veel beter op zijn plek is dan een AH. En dat is bepaald geen LIDL -LIES (zie het bijbehorende liedje op youtube). Door de toenemende leegstand krijgt Roosendaal vanzelf een compacte binnenstad, maar dat zal Riek Bakker toch niet voor ogen hebben gestaan toen ze circa tien jaar geleden haar plannen voor het centrum, veelal open deurtjes, presenteerde aan den volke in de St. Jan.

Vrijdag 25 november 2022

FISHERMAN'S FRIEND SLAAT MOOIE ZEEMEERMIN AAN DE HAAK

Het was donderdagavond lekker wegzakken in die luxe-stoelen van Zaal 4 in City-Cinema. Drie jaar na deel 1 is onlangs het tweede deel van de muzikale 'vis'film 'Fisherman's Friend's uitgebracht. Gelukkig was Cinema Paradiso er bij de kippen bij - of liever gezegd als de vissen- om deze feel-good-movie in het novemberprogramma op te nemen. De muzikale lading had wel wat hoger mogen zijn, maar de seasongs die in beeld werden gebracht, waaronder 'The Wild Rover' , maakten veel goed.
 
In deel 1 zagen we hoe het shantykoor Fisherman's Friends uit Cornwall furore en zelfs carriere maakte op het hoogste niveau.
De top bereiken is echter een, daar blijven is vers 2. Dat ondervonden ook de Fisherman’s Friends dat zoals het een shantykoor betaamt traditionele zeemansliederen uit volle borst ten gehore brengt voor wie het maar horen wil. In hun eerste, vermakelijke bioscoopavontuur uit 2019 (gebaseerd op een ware gebeurtenis) scoorden ze een nummer 1-hit, waarna ze meteen een debuutalbum mochten maken. Hoe het de muzikale kroegtijgers verder vergaat, is op soms dramatische dan weer komische wijze te zien in het vervolg: Fisherman’s friends: One and all.
Regisseurs Meg Leonard en Nick Moorcroft gaan terug naar het pittoreske kustplaatsje Port Isaac waar ‘de oudste boyband ter wereld’ zucht onder De vloek van het Tweede Album. De oprichter van het koor is overleden, de inspiratie opgedroogd en frontman Jim, tevens zoon van de oprichter, is stevig aan de fles. Logisch dat hun platenbaas twijfelt aan een verdere samenwerking met dit ‘ongeregeld zooitje oude knarren’. Maar Fishermans zijn trots en als ze een aantal interne problemen hebben overwonnen gaan ze voluit voor een comeback op Glastonbury, het grootste muziekfestival ter wereld in dit genre.
De weg naar dit fameuze muziekfestival plaveien de regisseurs Meg Leonard en Nick Moorcroft met geestige intriges. Er is gesteggel rond groupies, een nieuwe zanger (een boer uit Wales!), een heuse zeemeermin in de persoon van een uitgebluste zangeres en een woke mediatrainster die de ruwe zeebonken wat manieren moet bijbrengen. Bij een van hen lukt dat wel erg goed.
Uit de media: Jammer is wel dat deze tweede Fisherman’s friends halverwege water dreigt te maken door een boeggolf aan afleidende subplotjes en overbodige terzijdes. Maar uiteindelijk is One and all een innemende muzikale komedie die werd opgedragen aan Richard Peter Rowe, één van de oprichters van de echte Fisherman’s Friends, die vorig jaar overleed. In enkele slotbeelden zien we hen nog in levende lijve. Uiteindelijk komt frontman Jim als overwinnaar uit de bus. Hij heeft een prachtige zeemeermin aan de haak geslagen in de vorm van een aantrekkelijke zangeres die al jaren met een burn-out kampt. Ze komt in het verhaal echter niet vaak aan bod, het scenario voor een eventueel deel 3 ligt dus voor de hand.
 
Fisherman's Friends: One and All - Gezien door Jaap Pleij op donderdag 24 november in City-Cinema/Cinema Paradiso. De film wordt daar nog enkele keren vertoond op zondag 27 november (11.15 uur) en woensdag 30 november (20.30 uur) een echte aanrader.

 

Donderdag 24 november

MILENE VAN DER SMISSEN EERT DOLLY PARTON

Woensdagmiddag 'behandelde' ik naar aanleiding van de ophef over 'Louis en Matthijs' (de een in positieve- en de ander in negatieve zin) het thema meerdere gezichten, onlangs ook aan de orde geweest in de vertelvoorstelling van psycholoog Bram Bakker in de kleine zaal van De Kring.
 

 

Diezelfde avond al zag ik in diezelfde Kring het thema in praktijk gebracht door zangeres, danseres en actrice Milene van der Smissen. In de voorstelling 'Voor mijn part Dolly' staat ze op het ene moment in de countryschoenen van haar grote idool Dolly Parton, om nog in dezelfde zin te transformeren in haar eigen charmante zelf. 'Mijn naam is Milene en ik hou toevallig heel erg van de muziek van Dolly', maakt ze in haar openingswoord een kort understatement. Aan inspiratie geen gebrek. Volgens Milene heeft Dolly in haar rijke carriere ruim veertienhonderd liedjes aan het internationale culturele erfgoed toegevoegd. Alle bekende nummers kwamen in razend tempo veelal in een speciaal arrangement voorbij, gedeeltelijk gezongen met de sappige Amerikaanse tongval die zo kenmerkend is voor haar idool en gedeeltelijk in haar Brabantse moerstaal. "De muziek van Dolly weet me tot tranen toe te roeren en laat me springen en dansen van vreugde (wat ze dan ook overvloedig in praktijk bracht). Ik ben gefascineerd door de manier waarop Dolly zich als artiest en mens profileert. Bovenal ben ik totaal ondersteboven van haar rake teksten, meeslepende verhalen en aanstekelijke melodieën." Van Dolly's kleding ongetwijfeld ook, want halverwege verruilde ze haar gewone kloffie voor een prachtige goudkleurige jurk.

 

Dit programma moet gezien worden als een eerbetoon. Milene is daar als geen ander geschikt voor. Ze oogt verfrissend met haar charmante en ietwat brutale oogopslag, en haar stemgeluid benadert die van Dolly wel heel dicht.
 

 

Milene heeft Dolly overigens niet met de paplepel binnen gegoten gekregen. Haar ouderlijk huis werd muzikaal vooral opgeluisterd door Corry Konings uit St. Willebrord. Corry geeft haar nog steeds 'een apart gevoel van binnen' wat ze muzikaal nog eens tot grote verrassing en enthousiasme van het publiek onderstreepte. Milene gaf de bezoekers ongetwijfeld hetzelfde gevoel. Daarom is het jammer dat ze zichzelf prive niet wat meer bloot gaf. In haar 'slotverklaring' zei ze slechts buiten haar artistieke activiteiten zowel geliefde, vriendin en sinds recentelijk moeder te zijn. Ze heeft zoveel meer te bieden dan alleen Dolly, maar ja, dit programma is dan ook een eerbetoon. Ik zie haar dan ook graag terug met een show die grotendeels uit gevarieerd werk bestaat. Dan kan niet zo'n groot probleem zijn, want Milene mag zich graag presenteren als de schnabbelkoningin van Nederland. Voila! Milène wordt in dit programma voortreffelijk begeleid door gitarist Satria Karsono.
 

 

Milene van der Smissen - Voor mijn part Dolly, gezien door Jaap Pleij op woensdag 23 november in de kleine zaal van De Kring.

 

 

Maandag 21 november 2022

UITSTEL LEIDDE GELUKKIG NIET TOT AFSTEL MOVIEXPERIENCE

Drie jaar heeft De Gildezonen zijn muzikale kruit schoon moeten houden vanwege de coronatoestanden. Maar afgelopen zaterdag mocht het gezelschap in de grote zaal van De Kring het publiek dan uiteindelijk laten genieten van het spektakelstuk MovieXperience. Het enige minpunt was dat dit non-stopconcert wat kort uitviel. De bezoekers kregen in ieder geval niet de in het vooruitzicht gestelde anderhalf uur voorgeschoteld. Heel jammer, waarom de show bij voorbeeld niet uitgebreid met een selectie uit de West-Side Story. Het samengestelde ensemble van combo, dans en zangsolisten leende zich daar in ieder geval uitstekend voor.
Met het niveau zat het in ieder geval goed.
 
Harmonie De Gildezonen omschrijft MovieXperience bij monde van dirigent Thomas Bruijns als een 'multidisciplinair project met meerdere disciplines. Filmmuziek is de grote passie van Bruins. Beelden speelden dan ook een belangrijke rol in dit concert dat als een rollercoaster aan het publiek voorbij trok. In zijn ogen krijgt de muziek daardoor een andere beleving. En daar valt niets op af te dingen. Een van de hoogtepunten was de uitvoering van Skyfall, de titelsong van de James Bond-film uit 2012. De drie solisten waren van een zeer hoog niveau, op de juiste momenten ondersteund door de dansgroep. De filmmuziek is speciaal voor dit project gearrangeerd door de Roosendaler Bart van Gorp. Helaas blijft het bij een eenmalige uitvoering. Movie Xperience Plus lijkt mij een passend vervolg.

Zondag 20 november 2022

KNOR IS EEN VARKENTJE DAT ZICH NIET LAAT WASSEN

Een opmerkelijk film in de programmering van Cinema Paradiso die zondagochtend in het Roosendaalse Cine-City Theater werd vertoond. Toch hoorde deze eerste animatie van Mascha Halberstad daar wel thuis. Met KNOR, een komedie zonder leeftijdsgrenzen mocht ze eerder dit jaar het jeugdprogramma van de Berlinale openen.
Het varkentje dat als cadeau van haar uit het niets opgedoken opa in het leven van de negenjarige Babs verzeild raakt, stemt haar aanvankelijk niet vrolijk. Ze had veel liever een puppy gehad als verjaarscadeau, maar aangezien vaderlief allergisch is voor hondenhaar zit dat er niet in. Met tegenzin reist ze samen met opa naar de boerderij waar ze een varkentje mag uitzoeken. Als een van de aspirant-karbonaadjes zich met een vriendelijke oogopslag omdraait is ze onmiddellijk verkocht. Over de naam voor de nieuwe metgezel hoeft ze niet lang na te denken. Het beestje zal voortaan gewoon als KNOR door zijn korte leventje gaan. Opa vindt het allemaal best. Hij heeft meer oog voor het sappigheidsgehalte van het varkentje. Laten zal blijken waarom, maar de oplettende kijker weet al snel hoe de volk in de steel of liever gezegd in het varkentje steekt. Opa is eigenlijk de spil in het verhaal, maar hij is ook letterlijk een prodigal man met een verhaal. Een sentimentele kinderfilm ligt niet bepaald in het verschiet.
 
KNOR wordt omschreven als een levendige en inventieve familiekomedie, waarin aandoenlijke momenten samengaan met laconieke grappen en dwarse trekjes, duidelijk geinspireerd op het werk van Roald Dahl, waar Mascha Halberstad een grote fan van is. Knor zet het doorsnee huishouden al snel op stelten, wat direct herinneringen oproept aan het hondje 'Dirkie'van Wim Sonneveld, als bijzondere eigenschap beschikt KNOR over het vermogen om in kritieke situaties een enorme lading poep te produceren. Dat dit niet tot walgelijke taferelen leidt, is te danken aan het zorgvuldig ingebouwde slapstickeffect.
Wat Knor daarbij spannend maakt, is dat die kleurrijke opa met zijn banjo en grote snor niet voor niets onverwachts is teruggekeerd uit Amerika. In de hilarische openingsscène zagen we al dat hij vroeger slager was. Dus is Knor, met een worstenwedstrijd in aantocht, wel veilig in zijn handen? Zeker als blijkt dat opa een heuse worstenmachine heeft meegenomen uit The States. Dat maakt Tijn, Babs vriendje, nog argwanender dan hij aanvankelijk al was.
Knor is gebaseerd op het kinderboek De wraak van Knor van Tosca Menten dat Halberstad en scenarist Fiona van Heemstra op een creatieve wijze hebben bewerkt. Een pedante puppytrainer geeft met de stem van Alex Klaassen extra kleur aan het geheel. Hij merkt al snel dat dit varkentje zich niet zo gemakkelijk laat wassen. Net als een hond wil Knor zijn bazinnetje graag plezieren, maar daar moet natuurlijk in de vorm van lekkere hapjes wel iets tegenover staan. En de opa? Die ploegde dapper voort. Net als KNOR.

 

Zaterdag 19 november 2022

"ABSURD" IS LANG NIET ABSURD GENOEG

Het moet ongeveer vier jaar geleden zijn geweest dat ik hem voor de eerste en tevens de laatste keer in de kleine zaal van De Kring zag optreden. Waarschijnlijk met zijn debuutprogramma 'Tijdmachine'' , maar het geheel was niet bepaald indrukwekkend te noemen. Dat herinner ik me nog wel. Ik kon Nabil Aoulad Ayad dan ook naar waarheid beantwoorden toen hij me vrijwel direct na de start van zijn huidige programma 'Absurd' in de kleine zaal van De Kring vroeg of ik wel weet wie hij is. Het getal vier klopte volgens hem niet. Hij bleek het van tevoren even opgezocht te hebben. 'Zes jaar geleden was ik voor het laatst in Roosendaal reageerde hij gedecideerd. Ik nam het direct van hem aan. Want waar blijft de tijd? 'Helemaal opgeslokt door de Maasbode', riep Wim Kan in een grijs verleden tot hilariteit van zijn Rotterdamse publiek in het oude Luxor theater. Maar die grap begrijpt nu vrijwel niemand meer. Dat geldt zeker voor het publiek dat op 'Absurd' was afgekomen. Overwegend onder de twintig jaar en dus geheel gespitst op de onzekere toekomst die hen helaas te wachten staat. Mensenkennis kan Nabil niet ontzegd worden. 'U ziet er nogal belangrijk uit. Ik heb zo'n vermoeden dat u schrijver bent', had hij het direct bij het juiste eind. Daar eindigde mijn publieksparticipatie voor deze avond. Gelukkig maar, zoals bekend ben ik van mening dat een podiumartiest zoveel mogelijk uit zijn eigen koker moet zien te halen.
 
Nabil heeft het publiek bovendien helemaal niet nodig om zijn voorstelling gevuld te krijgen. In dit programma heeft hij zelf genoeg noten op zijn zang. Al moet er direct bij vermeld worden dat zijn 'Absurd' lang niet absurd genoeg is voor een geheel geslaagde vertoning. Maar in die zes jaar heeft Nabil wel forse stappen vooruit gezet. Dat staat buiten kijf. De voorstelling duurt 90 minuten met een mogelijke uitloop naar ruim 100 minuten. Wat in De Kring dan ook geschiedde. Een pauze was tot mijn grote opluchting niet gepland, want dan 'bestaat het risico dat jullie weglopen. Ik hou jullie op deze publieksvriendelijke manier liever gegijzeld tot het einde'. In mijn visie is er juist in de pauze sprake van een gijzelingssituatie, vooral als deze wat aan de lange kant uitvalt. Een voorstelling hoort een doorlopende vertoning te zijn. Nabils hypnotiserende imitatie van een jaren negentig cd-wisselaar uitgevoerd met perfecte handgebaren is het sterkste gedeelte uit de show. Daar ga je als bezoeker nog eens extra goed voor zitten.
 
Net als in zijn debuut Tijdmachine, maakt hij uitgebreide uitstapjes naar zijn jeugd in de jaren negentig, waar hij eerlijk gezegd nog veel te jong voor is. Dit keer doet hij dit aan de hand van de wekelijkse gesprekken met psycholoog Wilma, die hij kreeg toegewezen als negenjarige op de basisschool. Een uiterst dun verhaallijntje waar hij tot genoegen van het publiek regelmatig uitstapt. Een echt beeld van de gesprekken met haar blijft hij ons schuldig. Dit onderdeel stokt bij enkele hints naar zijn 'absurde' handelingen waarover ik niet verder ga uitweiden.
Als beatboxer/pianist/zanger/acteur komt Nabil veel beter tot zijn recht in onder meer Turks nagesynchroniseerde liedjes die enthousiast mee werden gezongen. Zijn andere imitaties mochten er ook zijn. Deze kant van zijn talent had best wat meer ruimte mogen krijgen. Maar de grotere zalen, zoals hij zelf suggereerde, zie ik hem voorlopig nog niet bespelen.

Donderdag 17 november 2022

WEGKIJKEN KAN NIET MEER, VLUCHTEN HELEMAAL NIET MEER

Patrick Nederkoorn liet zich woensdagavond in de kleine zaal van De Kring nadrukkelijk vergezellen door een pianist, tevens zijn grote vriend, inspirator en tijdelijke slapie. 'Patrick Nederkoorn (met pianist) stond nadrukkelijk op het toegangskaartje vermeld. Opvallend en naar het waarom is het slechts gissen. Zo groot was Guido van der Meents aandeel niet in het geheel. Sterker nog, Hij hoefde slechts bij enkele liedjes in actie te komen, en ook mocht hij nog even als aangever fungeren. Maar ere wie ere toekomt uiteraard. Het is eerder de vraag waarom de muzikale begeleiding niet vaker vermeld staat op de tickets. Guido van der Meent moest het overigens zonder naamsvermelding stellen.
 
Dat Patrick Nederkoorn zijn programma 'Hoogtij' geheel aan het klimaatprobleem heeft opgehangen, hebben we te danken (of te wijten, zo u wilt) aan een toevallige ontmoeting met een klimaatactivisme. Ze waren aan elkaar gekoppeld door de gezamenlijke zorgverzekeraar, een nieuw initiatief op het gebied van speeddaten. Zijn afspraakje constateerde al snel dat Patrick de personificatie was van het klimaatprobleem. Weekendje naar Dakar om te crossen, lekker BBQ’tje erachteraan, hij leidde zogezegd een pret leventje en dat kan natuurlijk niet meer in deze roerige tijden. Toen ze vernam dat hij zich als cabaretier manifesteert, zonder daarbij gespitst te zijn op het klimaat, verweet ze hem een gebrek aan voorstellingsvermogen. Een leuke woordspeling bovendien a la wijlen Fons Jansen.
Patrick is nogal gevoelig voor de vrouwelijke stem in het kapittel anno 2022 en de bekeerling toog meteen aan het werk om 'Hoogtij' om te bouwen tot een klimaatvoorstelling.
Hij vermoedt dat het wassende water ons als 'Neder' land op korte termijn fataal wordt. Willen we voorkomen dat we en masse asiel moeten aanvragen in Duitsland, dan moeten we heel snel maatregelen nemen.
 
Hij zet de toon met een openingslied over Hansje Brinker, die zo lang met zijn duimpje in de dijk op een oplossing staat te wachten dat de dijken uiteindelijk alsnog doorbreken. Nederland is overstroomd, veel Nederlanders kunnen dat niet na vertellen. 'We zijn met zijn allen liever naar het theater gegaan om de problemen op een komische wijze verwoord te zien in plaats van daadwerkelijk in actie te komen. Zo wordt Duitsland noodgedwongen ons toevluchtsoord. Bij de Belgen hoeven we niet aan te kloppen, want die koesteren nog steeds wrok vanwege de zwaar bevochten afscheiding van Nederland in 1830.
Met een scherpe Duitse tongval speelt hij een sadistische basisschoolleraar die Nederlandse vluchtelingenkinderen moet inburgeren in Duitsland. Met zijn klasje maakt hij een vliegtochtje boven Nederland en de docent kan het niet nalaten om verlekkerd alle ondergelopen steden aan te wijzen. Een beetje naief gedacht van Patrick, want als Nederland ten prooi valt aan het water zal Duitsland daar waarschijnlijk niet lang bij achterblijven. Zie de gebeurtenissen in 2021 waar we gedurende geruime tijd niet alleen elkaars bondgenoten maar ook lotgenoten waren. Water verbroedert weliswaar niet, maar het verbindt wel mensen.
Patrick wisselt het geschetste doemscenario af met een paar liedjes, waarvan twee geleend van collega’s, zoals h2o van Katinka Polderman. Uiteindelijk moet Patrick toegeven dat hij ook geen oplossingen paraat heeft, hij heeft dan ook geen antwoord op de vraag die zijn nu nog prille zoon hem als voice-over in het jaar 2058 stelt: Waarom hebben jullie niet ingegrepen toe het nog kon? 'Hoogtij' is geen vrolijk programma, maar het zet je wel stevig aan het denken. Fijn om eindelijk weer eens een cabaretier aan het werk te zien die echt iets te vertellen heeft, ook al uit zich dat vooral in machteloze woede. Wat ook nog voor Patrick pleit is dat hij zijn gehoor niet lastig valt met de zogeheten publieksparticipatie, wat meestal op gemakkelijk scoren neerkomt.
 
Patrick Nederkoorn - Hoogtij (met pianist). Gezien door Jaap Pleij op woensdag 16 november in de kleine zaal van De Kring.

Vrijdag 11 november 2022

ELLEN TEN DAMME MAAKT FANTASTISCHE BAROCKSPRONGEN

Ellen ten Damme als de later een kopje kleiner gemaakte koningin van Frankrijk, toen er tegen het einde van het achttiende eeuw net als nu een ware broodcrisis heerste: Wat, is er geen brood meer voor ons arme volk, maar waarom eten ze dan geen cake?', zo riep de koningin in opperste verbazing uit. Het is slechts een van de pareltjes in het Programma 'Barock' waarmee Ellen donderdagavond in De Maagd in Bergen op Zoom te bewonderen was.
Noviteitje: De adel ontving in het 18e-eeuwse Frankrijk veel kritiek. Koningin Marie Antoinette was een van de mikpunten. Het volk beschuldigde de koning en koningin van verkwisting; een beeld dat de recente films onderstrepen. De koningin zou gezegd hebben: “Le peuple n’a pas de pain? Qu’il mange de la brioche!” Het is onwaarschijnlijk dat ze dit echt heeft gezegd, maar voor de revolutionairen was het een reden om het koningshuis op te heffen.
 
Zweten, dansen, een spagaat: Ellen ten Damme doet het gewoon. ‘Ik hou van het leven’, benadrukt ze. Ellen ten Damme beheerst de kunst van het veroveren van harten als geen ander. En dat onderstreept ze nadrukkelijk in 'Barock' waarin ze zich een Hollandse rockchick waant aan het hof van de Franse Zonnekoning. Een rol die haar op het ranke lijf is geschreven.
Officieel duurt de voorstelling 90 minuten, maar deze rasartieste liet het Bergse publiek pas na ruim twee uur prachtig en constant verrassend spel uit hun rode zetels verrijzen om haar een welverdiende staande ovatie te geven. Maar zelfs toen had ze toch nog een klein liedje voor haar vele fans en bewonderaars in petto. Wederom een prachtig juweeltje. Nog diep onder de indruk van het zojuist gebodene wankelden de bezoekers richting de met dranken gevulde dienbladen. Er viel inderdaad heel wat weg te slikken en om van bij te komen. 'On-Nederlands goed', hoorde ik iemand jubelen. De man had gelijk. Het is onbegrijpelijk dat Ellen ten Damme nooit een internationale carriere heeft opgebouwd. 'Barock' bevat alles wat je je als theaterliefhebber maar kan wensen. Een mooi verhaal met een duidelijke lijn,, prachtige- en verrassende liedjes, zowel in het Frans als in het Nederlands, pracht en praal aan het Franse Hof ten tijde van Koning Lodewijk IV en zijn latere opvolgers, uitstekende muzikanten en een Ellen ten Damme die gelukkig als een levende gouden draad van het podium geen wijken weet. Een mooiere manier om een paar uur aan de dagelijkse troosteloze realiteit te ontsnappen is nauwelijks denkbaar.
 
ELLENS LEVENSVERHAAL:
 
Haar leven is geworden zoals Ellen ten Damme (54) ooit droomde: vrij, opwindend en ze kan ruimschoots leven van haar muziek. ‘Alleen in mijn Franse huis doe ik normale dingen.’
‘Als 3-jarige hing ik al aan de hoogste lantaarnpaal. Ik wilde avonturen beleven, droomde ervan de wereld over te reizen als een troubadour. Als kind al zat ik in bandjes. Eigenlijk heb ik nooit iets anders gedaan dan zingen, muziek maken, spelen. Een show maken en met zo’n hele groep op tournee gaan, zoals nu met Barock, vind ik elke keer weer magisch. Live optreden, die dynamiek met het verwachtingsvolle publiek, geeft mij energie. Ik houd van de spanning dat er altijd iets mis kan gaan. Dan breekt er een ketting van mijn buikdanspakje en kletteren al die kralen over het toneel, precies op de plek waar ik later moet gaan tapdansen. Op zo’n moment moet ik razendsnel een oplossing bedenken: met een jasje de boel aan de kant vegen zonder dat het publiek het in de gaten heeft. Ik voel dat ik leef als ik op het podium sta.
In de loop der jaren ben ik steeds serieuzer geworden in mijn vak. Als dertiger begon ik nog weleens brak aan een optreden; ik ging nonchalant met mijn werk om, een beetje stoer, alsof het me niet zoveel kon schelen. Maar nu wil ik juist steeds beter worden en presteren. Ik heb zangles genomen en doe tegenwoordig een uur voor mijn optreden braaf oefeningen om mijn stem op te warmen. En ik wórd beter. Zo heb ik pasgeleden ontdekt dat ik hoger kan zingen dan ik dacht en ook nog gecontroleerd. Dat geeft me voldoening. Ik ben dan wel bijna 55, maar voor mijn gevoel nog lang niet op mijn top.’
‘Als kind identificeerde ik me vooral met mijn vader, wilde ik zelfs liever een jongen zijn. Naast zijn werk bij een woningbouwvereniging, deed hij van alles: hij voetbalde, was damleraar, zat in allerlei commissies en was politiek actief. Een intelligente man die midden in de wereld stond, het type verstrooide professor, een beetje onaangepast. Hij was altijd druk en veel op pad – zo’n leven wilde ik later ook.
Hij overleed een paar jaar geleden, op zijn 83ste. Wat ik het meest mis, zijn z’n grapjes – hij was een komische noot. Hij belde me bijna elke dag. Soms riep hij alleen maar: “Kijk nu naar de maan!” en hing dan weer op, zonder ook maar “hallo” gezegd te hebben.
Van hem heb geleerd ik geleerd om de schoonheid in de kleine dingen te zien. Ik verlangde naar een groots en meeslepend leven, maar hij leerde me ook oog te hebben voor de details in het bestaan. Door hem zag ik de schoonheid van de sterren en de maan, de natuur, de vogels. Hij was iemand die ineens midden op de weg stopte: kijk, een buizerd! Ik merk dat ik dat ook steeds vaker doe. Dan wijs ik een vriend of vriendin op een mooi roodborstje: kijk daar! Ik kan ontroerd raken door een oud mannetje op een bankje. Veel mensen interesseren zulke dingen helemaal niet, maar ik ben blij dat hij me heeft geleerd zo aandachtig te kijken en te genieten van de wereld om me heen.’
‘Mijn ouders zijn gescheiden toen ik 9 was. Mijn broer, zusje en ik bleven met mijn moeder in ons huis wonen. Zij was super zorgzaam voor ons, en ik vind dat ze een groot compliment verdient voor hoe ze het heeft gedaan. Maar destijds draaide ze in mijn ogen op voor de rotklussen zoals het huishouden en leidde mijn vader een veel leuker leven. Ik dacht: ik ga nooit trouwen en laat kinderen ook maar zitten, want dan ben je alleen maar daarmee bezig.
Op een gegeven moment had ik een fijne, langdurige relatie [met muzikant Robin Berlijn, red.] en dacht ik natuurlijk toch na over kinderen krijgen – als vrouw heb je nu eenmaal een deadline. Maar Robin wilde ze per se niet en ik vond onze relatie belangrijker, dus ik dacht: prima, dan niet. Bovendien klaagden vriendinnen die wel een gezin hadden vaak over hoe moe ze waren en hun gebrek aan vrije tijd. Wat heb ik een leuk leven, besefte ik dan. De vrijheid om te kunnen gaan en staan waar ik wilde, vond ik heerlijk. De definitieve keuze stelde ik steeds een beetje uit.
Toen in 2005 borstkanker bij me werd ontdekt en ik chemo en hormoontherapie kreeg, werd me aangeraden om vijf jaar niet zwanger te worden. Na die periode vond ik dat we het er toch nog maar eens over moesten hebben, want ik was inmiddels begin 40. Maar Robin sloeg dicht, en kort daarop ging hij bij me weg. Of het onderwerp kinderen de reden was, weet ik niet eens precies – hij kon moeilijk over zijn gevoelens praten. Misschien werd hij bang en dacht hij: wegwezen.
Zijn vertrek kwam volkomen onverwacht. Nu had ik geen kinderen, maar ook hem niet meer. Enige tijd later liet ik voor de zekerheid onderzoeken of ik nog op een normale manier zwanger kon worden, maar die kans bleek klein; ik was al te oud. Oké, dacht ik, dan is dat vraagstuk ook opgelost. Klaar.
Als ik kinderen had gekregen, had ik dat vast mooi gevonden, maar ik heb er geen spijt van dat ik ze niet heb. Mijn leven is zo ook leuk en compleet. Misschien scheelt het dat ik veel familie en vrienden heb zonder kinderen. In de omgeving waar ik ben opgegroeid, was het normaal dat mensen trouwen als ze in de 20 zijn. Daarna krijgen ze hun eerste kind, kopen ze een huis. Dan komt er een tweede kind, kopen ze een groter huis. Vervolgens krijgen ze een midlifecrisis, gaan ze vreemd en daarna meestal scheiden. Ik heb daar geen oordeel over, want als zoveel mensen zo’n soort leven leiden, zal dat wel comfortabel zijn. Maar ik zou niet willen ruilen.’
‘Mijn zes jaar jongere zusje is verstandelijk gehandicapt. Judith begon laat met praten, en ze was fysiek heel actief, dus we moesten haar elke seconde in de gaten houden. Ze plunderde de koelkast terwijl iedereen sliep. Mijn moeder vond de gekste dingen in haar ontlasting. Ballonnetjes, maar ook papiertjes. Plastic. Stukjes Vara-gids.
Het was mijn taak om haar te zoeken als we gingen eten. Dan speurde ik de buurt af om te kijken op welke oprit haar fietsje lag, want ze scharrelde overal en bij iedereen snoep en eten op. Als je met haar boodschappen deed in de supermarkt, trok zij van alles uit de schappen; het gebeurde geregeld dat ze helemaal blauw zag, omdat ze door haar gulzigheid bijna stikte in de drop.
Judith was grappig en vrolijk en kletste met iedereen, en dat is nog zo. Als ik met haar door in het dorp loop, wordt ze door iedereen gegroet. Ze woont onder begeleiding en redt zich heel goed. Hoewel we qua uitbundigheid wel op elkaar lijken, is haar leven het tegenovergestelde van dat van mij; in haar bestaan is alles extreem geregeld. Als ik langskom, wil ze precies weten hoe laat. En als je zegt dat je om vier uur komt, moet je er ook echt om vier uur zijn, anders raakt ze in de war. Ze is met weinig tevreden en heeft geen enkele ambitie. Juist de gewone dingen zijn voor haar heel belangrijk. Haar huisdier bijvoorbeeld: als ze een kaartje stuurt, krijg ik ook altijd de groetjes van haar kat. Boodschappen doet ze tussen een en twee. Om drie uur drinkt ze thee met een koekje. Die gewone dagelijkse dingen sla ik juist altijd het liefst over. Het was ooit mijn streven om als een soort Jezus door het leven te gaan; ik vond het een mooi idee me tevreden te stellen met wat ik aangeboden kreeg. Dat lukt aardig, want als artiest krijg je overal wat te eten en te drinken, en nog bloemen na afloop ook. Ik doe bijna nooit boodschappen omdat ik zoveel onderweg ben. Ontbijten en lunchen doe ik meestal buiten de deur – ik ben erg van het gemak.
Toch ben ik de laatste jaren de normale, dagelijkse dingen van het leven meer gaan waarderen. Een jaar of acht geleden heb ik een huis in Frankrijk gekocht. De omgeving doet me denken aan Winterswijk, waar mijn grootouders woonden: een ouderwetse, landelijke streek, met kippetjes die vrij rondlopen en wilde zwijnen die door je tuin banjeren. De stilte van daar vind je eigenlijk nergens meer in Nederland. De afwisseling tussen het leven hier en daar vind ik fijn. Als ik in Frankrijk ben, doe ik normale dingen. Koken, want er zijn niet zo veel restaurantjes in de buurt. Grasmaaien, de tuin verzorgen. Fruit plukken. Een taart bakken. Nou moet ik bekennen: het komt er nog te weinig van. Maar áls ik nu eens de was of boodschappen doe, kan ik er soms echt van genieten.’
‘Ik praat liever niet over mijn gevoelens of dingen die niet lekker lopen. Dat heb ik in mijn jeugd niet geleerd. Nu zijn mensen uit het oosten des lands sowieso gereserveerder in hun uitingen, maar in onze familie werd al helemaal niet over gevoelens gepraat. Mijn ouders hadden dat zelf ook niet geleerd.
Als iets me dwarszit, houd ik mijn mond en hoop ik altijd maar dat het vanzelf wel goed komt. Tot op een gegeven moment de bom barst óf ik mijn ergernis afreageer door over iets anders te gaan zeuren. Dan ben ik bijvoorbeeld jaloers als mijn vriend alleen naar een feestje gaat, maar begin ik als hij thuiskomt te mekkeren waarom hij de afwas niet heeft gedaan.
Verbaal ben ik niet zo sterk; ik vind het moeilijk om mezelf precies uit te drukken, en wat ik zeg komt soms cynischer of onaardiger over dan ik het bedoel. Hoewel ik in mijn muziek heel taalgevoelig ben, ben ik in het dagelijkse leven onhandig met woorden. Met kerst nog had ik een gesprek met mijn moeder; ze vertelde dat ze moe was en weinig zin had in veel visite en koken. Ik stelde voor om dan lekker uit eten te gaan, maar dat zag ze ook niet zitten. Ik zei: “Ik denk dat ik gewoon maar niet kom en je lekker laat uitrusten, want echt welkom voel ik me niet.” Dat bedoelde ik niet rot, maar mijn woorden kwetsen haar: “Wát, niet welkom? Je bent altijd welkom!” Zulke ongemakken ontstaan door woorden, en dat vind ik lastig. Ik weet dat ik moet leren om beter te praten.
Omdat het zeuren vooral optreedt als ik moe ben, doe ik er goed aan ervoor te zorgen dat ik uitgerust ben. Daarom heb ik mijn vriend gevraagd: “Als je merkt dat ik begin te zeuren, zeg dan alsjeblieft tegen me: ga slapen.” Want de volgende dag is er meestal niets meer aan de hand.’
‘In 2005 kreeg ik voor de eerste keer borstkanker. Ik voelde me niet ziek en had weinig last van de behandelingen. Aan het begin van onze relatie heeft Robin ook kanker gehad. Ik zorgde een jaar voor hem en was dus al bekend met de ziekte en de behandelingen, en dat scheelde toen ik het zelf kreeg. Ik wist wat te me wachten stond en dat je er ook van kunt genezen.
Vijf jaar geleden werd voor de tweede keer een tumor ontdekt, nu in mijn andere borst. Ik kreeg een kleine operatie en een reeks bestralingen. De dag na de operatie stond ik alweer op het podium. Ik heb er nauwelijks iets van gemerkt, dus toen de behandelingen achter de rug waren, dacht ik: zo, klaar.
Dat klinkt misschien nogal nuchter, maar ik heb gemerkt dat als ik maar duidelijkheid heb, ik eigenlijk met elke realiteit kan omgaan. Het moeilijkste aan kanker hebben vond ik vooral de onzekerheid nadat ik hoorde dat er iets was gevonden en er verder onderzoek nodig was. De dagen waarop ik de uitslag nog niet had, dát waren kutdagen. En bekroop me soms de doemgedachte dat ik dit keer vast wél zou doodgaan. Maar toen er duidelijkheid kwam en ik wist wat er ging gebeuren, werd ik weer kalm.
De week voor een controle ben ik wel vaak zenuwachtig. Ik plan die afspraak daarom bij voorkeur altijd na een reeks optredens, zodat ik die in elk geval heb kunnen afmaken als er slecht nieuws komt, zoals onlangs het geval was, toen het opnieuw teruggekomen bleek te zijn.
Ik ben realistisch geworden. Je kunt nooit weten hoe het loopt. Als iemand tegen me zegt: “Over vijf jaar gaan we dit weer doen,” denk ik daar meteen achteraan: “Als ik er dan nog ben.”
Dat sterkere doodsbesef heeft ook een positieve kant. Veel mensen die zoiets meemaken, willen hun leven daarna een radicaal andere wending geven. Maar ik besefte juist dat mijn leven precies is geworden zoals ik wilde. Ik heb alles kunnen doen waar ik altijd van droomde. Dus zelfs áls ik zou doodgaan, zou ik daar vrede mee kunnen hebben. En in de tussentijd geniet ik nog intenser van mijn leven zoals het is.’
Zangeres en muzikant Ellen ten Damme (7 oktober 1967) groeide op in het Drentse Roden. Na de Kleinkunstacademie in Amsterdam begon ze als actrice in diverse televisieseries (onder meer Pleidooi, Jiskefet, Flikken Maastricht en Tatort) en films, zoals All Stars en No Trains No Planes. Na haar eerste plaat Kill Your Darlings (1994 volgden nog vele Engels- en Nederlandstalige cd’s, waaronder I Am Here, Impossible Girl, Het regende zon en Alles draait. Durf jij, gemaakt in samenwerking met Ilja Leonard Pfeijffer, werd een gouden plaat. De albums Paris, Berlin en Casablanca nam ze live op in het Concertgebouw. Ten Damme speelde vaak op De Parade, werkte jarenlang als actrice en zangeres in Duitsland en toerde met grote theatrale shows, zoals Cirque Stiletto en Paris-Berlin. En nu is er dan 'Barock', en dat avontuur houdt haar voorlopig nog wel van de straat. 

 

Woensdag 9 november 2022

"DE ONAANTASTBAREN", EEN SPEL MET LOUTER SLACHTOFFERS

Het nieuwe theatergezelschap Firma MES manifesteerde zich dinsdagavond voor het eerst in De Kring, en dat deed het driekoppig gezelschap met een opvallende productie, geschreven door Jibbe Willems, handelend over de wereld van de diplomatie. De centrale vraag die aan de orde wordt gesteld is of diplomaten en hun familie hun onschendbaarheid zomaar kunnen inleveren, als ze hun geweten laten spreken nadat ze bij voorbeeld een ernstig ongeluk hebben veroorzaakt. Het antwoord is negatief. Die beslissing is niet aan hen. Alleen overheden kunnen besluiten of een delict ernstig genoeg is om de beschermbubbel te doorbreken. Iets wat zelden of nooit gebeurt.
 

 

Firma MES belicht in 'De Onaantastbaren' de nachtmerrie van Anne Sacoolas, partner van een Amerikaans diplomaat. Niet ver van standplaats Londen, jaagde ze in dronken toestand de negentienjarige motorrijder Harry Dun de dood in. Ze reed gedurende een aantal seconden rechts van de weg in plaats van links. Die seconden werden Harry fataal. Met een vaart van 100 km klapte hij met zijn motor op de diplomatenbak.

 

Sacoolas vlucht na het incident onder de paraplu van diplomatieke onschendbaarheid naar de VS waar ze niet kan worden vervolgd. Niet lang daarna begint er iets aan haar te knagen. Enkele ogenblikken voordat Harry op haar motorkap belandde, keek ze hem recht in de ogen. Dat beeld blijft haar maar achtervolgen, maar ze weet niet hoe met de situatie om te gaan. Een trauma dient zich aan.

 

Uit de Theaterkrant: De voorstelling vangt aan met een nauwkeurige ontleding van een fatale botsing. De geluiden, de smaak van ijzer in de mond en het merkwaardige feit dat de pijn, zowel fysiek als mentaal, pas later komt. De tekst die Jibbe Willems in samenwerking met Firma MES schreef, opent beklemmend, fragmentarisch en zeer zintuiglijk. Daarnaast wordt de wetenschap erbij gehaald, zoals de wetten van Newton: een object in rust, blijft in rust, een object in beweging, blijft in beweging', aldus de Theaterkrant.

 

Dan komt Anne Sacoolas (Roos Eijmers) met een verrassende monoloog, waarmee ze het toneelstuk op losse schroeven zet. Alle overpeinzingen, dialogen en interne monologen berusten op aannames. Op z’n best leerzame toespelingen, in het slechtste geval laster', zo verklapte ze aan het ademloos toekijkende publiek.

 

Zo speelt Firma MES in de voorstelling vaker met het gegeven dat zij niet willen pretenderen de ware toedracht te onthullen. Feiten en fictie zijn niet meer van elkaar te onderscheiden. Is dat wel echt zo gegaan? De acteurs laten daar veel vraagtekens op los. 'Maar wie heeft de waarheid in pacht?. Zij in ieder geval niet. Daar laten ze geen twijfel over bestaan.

 

Verschillende stemmen doen hun zegje over de zaak van de diplomatenvrouw, telkens vanuit een ander licht bezien. Met een paar kledingwissels veranderen Lindertje Mans en Daan van Dijsseldonk geregeld in vertegenwoordigers van overheidsinstanties, die wijzen op de zin en het nut van diplomatieke onschendbaarheid. 'Anders zouden diplomaten nooit in volle vrijheid hun werk kunnen doen', luidt de kolderieke en absurde formulering. De slagzinnen en formuleringen zijn ware taalmonsters, maar hulde voor de auteur dat hij ze zo op papier heeft weten te krijgen.
Sacoolas onderstreept met haar mond dat ze wel wil boeten voor haar daad, maar Amerika, toch al gebaat bij harmonieuze relaties met het Verenigd Koninkrijk, wil daar natuurlijk niets van weten. Aan diplomatieke regels kan nu eenmaal niet getornd worden. Sacoolas weet de interne worsteling waar de diplomatenvrouw mee kampt, op geloofwaardige wijze tot uiting te brengen. Maar ja, vijf jaar de gevangenis, en dat in Engeland, is bepaald geen prettig vooruitzicht. Zo ver in haar schuldbelijdenis wil ze ook weer niet gaan.

 

Een uitermate hinderlijk element in 'De onaantastbaren' is het muzikale instrumentarium van slagwerker Mervyn Groot. Deze achtergrondmuziek. of zeg maar liever voorgrondmuziek, heeft geen enkele functie, de spanning wordt er zeker niet door opgevoerd en doet bovendien fors afbreuk aan de verstaanbaarheid. En die houdt toch al niet over in de kleine zaal van De Kring. Een xylofoon dwars door de ontroerende slotscène tussen Sacoolas en de ouders van de verongelukte Harry, is niets minder dan een doodzonde en een onvoorstelbare blunder van de regie. Groots aandeel kan beter geheel geschrapt worden. Letterlijk van het toneel verdwijnen zogezegd. De teksten zijn krachtig genoeg om op eigen benen te kunnen staan.

 

Want het is juist de laatste scène waar het uiteindelijk om draait. Sacoolas probeert uit wanhoop een sprankje begrip te veinzen uit twee van verdriet uit elkaar spattende ouders (Lindertje Mans als moeder van het slachtoffer moet nog wel wel aan haar volume werken, die valt in het niet bij haar duidelijk articulerende medespelers). De ouders willen maar één ding: gerechtigheid. Maar hoe die te verkrijgen, is voor hen ook niet duidelijk. Sacoolas hoeft wat hen betreft echt niet de cel in. Spijt en berouw heeft ze al genoeg getoond. Maar wat moet ze dan doen? De ouders halen machteloos de schouders op. Dat maakt 'De Onaantastbaren' een spel met louter slachtoffers zonder antwoorden. Er wacht hen alleen nog maar het lege niets. Maar wat moet je daar als bezoeker mee? Leren leven met frustraties waar niet goed mee te leven valt? Zou dat de boodschap zijn: de lange leegte van een bestaan zonder humane vluchtmogelijkheden. Vluchten kan niet meer, zongen Frans Halsema en Jenny Arean in een grijs verleden. Vluchten kan helaas nog steeds niet. Gevangen in onmacht!
 

 

Firma Mes - De Onaantastbaren, gezien door Jaap Pleij op dinsdag 8 november in de kleine zaal van De Kring.

Zondag 6 november 2022

EEN RESTAURANT ALS OPEN INRICHTING

Acteur Stephen Graham is als chef-kok de spil in Boiling Point, het low-budget drama waarmee regisseur Philip Barantini sinds begin oktober furore heeft gemaakt. Dit absolute kookpunt in het restaurantwezen is met veel vernuft gefilmd in één take, en in dit genre is Stephen Graham op zijn best, of zoals in dit geval balancerend op het randje', de vraag is of de zwaar overspannen chef-kok daar op een gegeven moment niet overheen tuimelt. Dat wordt in de emotionele slotscene pas duidelijk.
 
Het verhaal speelt zich af op een avond in een drukke Londense bistro in het hogere segment, in de keuken. Met nog maar enkele minuten te gaan voordat er weer werk aan de winkel is, dreigen de problemen die zich binnen de keukenbrigade hebben opgebouwd te escaleren en te leiden tot grote problemen voor het restaurant. Hoe vindt het bonte keukenteam een oplossing om de gemoederen niet alleen te bedaren, maar zelfs in goede banen te leiden. Dat laatste lijkt al snel een onhaalbare kaart. ?
Herkenbaarheid is de grote troef van deze film over een Londense bistro in actie net voor de Kerstdagen. De hoofdrol van Stephen Graham (Peaky Blinders) geeft je op knappe wijze het gevoel dat je zelf aan het werk bent. Chaotische beelden, waarbij het personeel perfectie in eten presenteert aan de vaak zeurende en brutale klanten. Boiling Point heeft enkele ontroerende elementen en is zelfs niet ontbloot van een beetje spanning, Sommige ontwikkelingen, zoals die van de misser met de notenvoedselallergie, waarmee een van de gasten kampt, zijn helaas erg voorspelbaar. Sterker nog, deze zag je van mijlen ver aankomen. Tot overmaat van ramp krijgt de chef-kok ook nog bezoek van zijn vroegere compagnon, die hem na een aanvankelijk vriendelijk weerzien, confronteert met een bedrag van 200.000 pond dat hij hem nog schuldig zou zijn.
Naast Stephen Graham (Snatch en Matilda) zijn ook Vinette Robinson (Sherlock), Alice Feetham (Save Me), Malachi Kirby (Black Mirror), Jason Flemyng (The 355) en Lourdes Faberes (The Sandman) in deze film te zien. In samenspraak met de (soms onuitstaanbare) gasten weet deze uitstekende cast het toprestaurant, die deze avond zelfs een beroemde culinaire recensent ontvangt, binnen anderhalf uur om te toveren in een open inrichting. Stress lijkt deze avond het hoofdmenu te vormen. 'Boiling Point' doet je als bezoeker bij tijd en wijle zelfs naar adem happen. Zoveel rampspoed, samengebald in een veel te kleine gemeleerde keuken, overstijgt het voorstellingsvermogen. Maar het is een smaakvol drama, soms letterlijk, met acteerprestaties van een ongekend hoog niveau. een niveau waar Engeland het patent op lijkt te hebben. De film was zondagochtend te zien in City-Cinema in de reeks Cinema Paradiso. Voor mij was het een van de beste vertoningen sinds lange tijd. Ik waardeerde 'Boiling Point' dan ook grif met 'zeer goed'. De hoogst mogelijke score.

 

Zaterdag 5 november 2022

HANS DORRESTIJN KAMPT MET DIGITALE VERVREEMDING

Ongeveer een jaar na de oorspronkelijk geplande datum stond Hans van Dorrestijn vrijdag dan eindelijk met zijn hoogstwaarschijnlijk laatste soloprogramma 't Houdt een keer op' in de kleine zaal van De Kring. Natuurlijk valt zelfs voor deze dichter des volks ooit definitief het doek, maar in deze vorm lijkt hij nog wel een tijdje mee te kunnen. Het was in ieder geval anderhalf uur genieten van deze vaak zo onnavolgbare woordkunstenaar. Minpunt was wel dat de liedjes gezongen achter de piano qua geluid niet bepaald optimaal tot hun recht kwamen. Maar gedurende het grootste deel van het programma stond hij gewapend met een stapel teksten voor het publiek, met wel zeer uiteenlopende onderwerpen.
 
Hoogtepunt was ongetwijfeld het gedicht waarin hij zijn ergernissen uit over de 'zegeningen' van de digitale samenleving en de vaak onzinnige aanduidingen die daarmee samenhangen. Wat zou hij daar graag van verlost zijn. Dorrestijd is bepaald niet de enige die hartstochtelijk terug verlangt naar de tijd dat menselijke waarden nog centraal stonden. Maar helaas, die vreselijke digitale snelweg houdt waarschijnlijk nooit op, te vrezen valt dat het alleen maar erger wordt. Uitmondend in totale waanzin. waar we nu al helaas veel te vaak getuige van zijn.
Dorrestijn omschrijft zijn laatste theaterpennenvrucht voor de verandering als een gezellige mix van kleine en grote rampspoed: de aftakeling, het verlies van vrienden en collega’s, digitale vervreemding, de stijgende temperaturen en het menselijk teveel.
Hij stelt de hond en de paus medeverantwoordelijk voor de overbevolking. En de paus wordt natuurlijk ook aangeklaagd vanwege de eikenprocessierups. Dorrestijn onthult aan zijn publiek dat het insectenbestand is ingestort, maar dat binnenskamers de vliegenmepper zijn nut blijft bewijzen. 'Ik gooi de doodgemepte vliegen en muggen uit het raam. Dan hebben de zwaluwen er ook nog wat aan'. Hij benadrukt ook dat hij niet als vrouwenhater is geboren, maar dat die ...wijven het daar zelf naar gemaakt hebben. Dorrestijn is een van de weinige gelukkigen die in het theater nog gewoon zijn hart mag luchten zonder dat het publiek daar aanstoot aan neemt. Daar komt bij dat het Roosendaalse publiek nooit zo moeilijk doet. Dorrestijn zag zijn optreden beloond met een stevige, staande ovatie. Zelden was die zo terecht.
 
Het Utrechtse Schiller Theater ‘Place Royale’ heeft Hans Dorrestijn in september gelauwerd met de Nederlandse Oeuvreprijs Kleinkunst-Cabaret. Hij werd met dit kleinood verrast na afloop van een toen nog try-out-voorstelling van Het houdt een keer op Dorrestijn ontving de bijhorende bronzen leeuw.
 
Stichting Behoud Schiller Theater ‘Place Royale’ deelt sinds 2013 jaarlijks een eigen Nederlandse Oeuvreprijs uit, als blijk van waardering voor het gehele oeuvre van een cabaretier of kleinkunstenaar. Criteria voor de toekenning zijn onder meer originaliteit en de betekenis voor de zang, taal en cultuur.
De jury bestaat uit voorzitter Steef Schinkel, Hannie Keizer en Hans van Veenendaal. Eerder winnaars zijn onder meer Tineke Schouten, Herman van Veen, Lenny Kuhr, Claudia de Breij en Ronald Snijders.

 

Donderdag 3 november 2022

"IK DOE NIET AAN AFSCHEIDSTOURNEES...FLAUWEKUL!"

Opvallend dat menig cabaretier even stil staat bij het wel en wee van RBC als hij De Kring aandoet. Jan Beuving wijdde er enkele weken terug zelfs een hele verhandeling aan. Freek de Jonge herinnerde zich woensdagavond heel vaag een zekere Piet Bruyninckx, de superspits uit de jaren vijftig en zestig met het keiharde schot in de benen (overleden in 2018) . Het was een leuk en opvallend tussendoortje bij de bespiegelingen die hij los liet op het Roosendaalse publiek.
 
Zijn opkomst ging gepaard met een worsteling met 'onze ' rood-wit-blauwe vlag. Rood boven of toch maar onder, dat leek hier de symbolische kwestie. De banen verticaal is natuurlijk ook een mogelijkheid. Net als weg gooien, en gewoon met een nieuw dundoek beginnen. De vlag maar afschaffen, kan natuurlijk ook, want de eenheid binnen dit land is al lang ver te zoeken. De worsteling sleepte zich zodoende lang voort. Freek in constant gevecht met zichzelf. Hoewel hij het er natuurlijk over zou moeten hebben, is Freek niet van plan om veel over Oekraine te zeggen. Daar zijn immers al zoveel woorden aan besteed en zoveel kranten en opiniebladen over vol geschreven. In 1978 mocht hij dan samen met zijn maatje Bram Vermeulen voorop lopen in het protest tegen het WK Voetbal in Argentinie, aan protest heeft hij nu geen behoefte meer. Hij blijft wat dichter bij huis. De behoefte van veel mensen om tijdens de coronacrisis een hond te nemen, beschouwt hij als een ongewenste bijwerking van het vaccin. Die zal Hans Dorrestijn ongetwijfeld niet weten te overtreffen als hij vrijdag naar De Kring komt.
Het Bijbelboek Genesis is volgens Freek aan een nieuwe studie toe. Hoezo zag God dat het goed was bij elk nieuwe toevoeging gedurende zes dagen aan het menselijk bestaan. .’ Hoezo goed? Er is dan toch nog geen dualisme tussen goed en kwaad? En trouwens, goed voor wie? Want de mens heeft van elk lief begin wel iets naars weten te maken. De evolutie heeft de aarde in feite kapot gemaakt, want elke uitvinding richt zich uiteindelijk tegen de mens', briest Freek. En dat geldt natuurlijk helemaal voor de digitale samenleving waarin de mensheid zich zo achteloos heeft gestort en nu steeds vaker tegen de nare gevolgen oploopt. 'Och, wat waren die eerste jaren van het Songfestival toch schattig en nu zijn we aangekomen bij een stelletje Finse Neanderthalers en kun je het Songfestival winnen als je in oorlog bent met je boze buurman en de sympathie hebt van vrijwel de rest van de wereld', briest Freek vrolijk verder. De teloorgang van de kunst en cultuur is voor deze wijze oude man een grote bron van inspiratie geweest bij het schrijven van 'De Schreef'. Daar blijft hij zelf overigens keurig binnen, maar dat neemt niet weg dat hij binnen die grenzen forse klappen uitdeelt. Vrolijk is het dus niet wat hij allemaal ten berde brengt, maar hij vertelt zijn verhaal weer zo onnavolgbaar en met zoveel humor doorspekt, dat de gulle lach vanuit de zaal vrijwel constant aanwezig is. Publiekelijk vraagt hij zich tenslotte af: ‘Wordt er gelachen omdat ik geestig ben of zielig?’ De vraag stellen is hem beantwoorden. In deze vorm en met zoveel geladenheid kan Freek nog jaren mee. En waarom niet? Aan afscheidstournees en dat soort flauwekul doet hij in tegenstelling tot collega Youp in het geheel niet. er is dus een gerede kans dat we hem nog een keer terug zien in De Kring.