Maandag 29 november 2021

WAAROM WORDEN NEDERLANDSE FILMS NIET VAN ENGELSE ONDERTITELS VOORZIEN?

Een zucht van verluchting zondagochtend. City-Cinema was gelukkig gewoon in bedrijf. Het zou jammer zijn geweest als de vertoning van 'Nr 10', de tiende film alweer van Alex van Warmerdam als onderdeel van Cinema Paradiso door de onzalige gedachtengang van Mark Rutte geen doorgang had kunnen vinden. Dit is met afstand de meest wonderlijke film die Van Warmerdam tot nu toe heeft geproduceerd.
Nr. 10 opent met een beeld dat al een voorbode is van de rest van het verhaal. Een stormachtige zee, even woest en dan weer rimpelloos, zo kan Nr. 10 als geheel ook worden samengevat, met de aantekening dat het slot onmogelijk als rimpelloos te betitelen valt. Futuristisch is een betere omschrijving. Alex van Warmerdam heeft zijn fantasie en creativiteit de vrije loop gegund in 'Nr 10'. 'Ga die wereld uit' van Frank Boeijen zou een toepasselijke muzikale ondersteuning zijn geweest. Onbedoeld haakt Van Warmerdam in op de actualiteit. Wie zou er momenteel niet aan deze zwart geblakerde wereld willen ontkomen?
Van Warmerdam heeft zelf de bijbehorende filmmuziek geschreven. Het klinkt als de wereld die hij geschapen heeft: duister en dreigend op een onaardse manier, episch, mythisch, allemaal ingredienten die voor het eerst uit zijn filmkoker komen.
In het eerste deel laat regisseur Van Warmerdam het publiek kennismaken met een klein (waarschijnlijk gesubsidieerd) theatergezelschap dat een voorstelling repeteert. De oudere acteur Marius (Pierre Bokma) kent zijn teksten niet – omdat zijn vrouw ernstig ziek is, zegt hij, maar om haar lijkt hij zich na thuiskomst ‘s avonds niet echt te bekommeren. Zijn tegenspeler Isabel (Anniek Pheifer) heeft een relatie met Karl (Hans Kesting), de regisseur van het stuk, maar onderhoudt ook een affaire met collega Günter (Tom Dewispelaere). Binnen zo'n klein gezelschap is dat natuurlijk vragen om moeilijkheden, en die laten dan ook niet lang op zich wachten.
Als Karl de affaire van zijn veel te jonge geliefde ontdekt, neemt hij wraak op Gunter door hem steeds minder tekst te gunnen. Gunter mag zich tegelijkertijd in de aandacht verheugen van buitenaardse krachten die via hem het christendom nieuw leven in willen blazen, maar dan op hun eigen planeet. Vanaf dat moment zit je als kijker op het puntje van je stoel. Waar wil Van Warmerdam nou precies naar toe? Even wegglippen naar het toilet is er dan niet meer bij. Iedere volgende scene kan essentieel zijn voor de rest van het verhaal. Een reeks van achtervolging wordt ingezet. Karl achtervolgt Isabel naar Günters appartement, Günter wordt op zijn beurt heimelijk gefilmd door zijn dochter Lizzy (Frieda Barnhard), die vervolgens ook Karl spot, en dat hele tafereel wordt dan weer gadegeslagen door een raadselachtige overbuurman (Gene Bervoets). De buitenaardse krachten melden zich eveneens, maat wat zij voor Gunter en zijn dochter in petto hebben, is van een heel andere (wereld)orde. 'Laat u gewoon verrassen', vermeldt de Cinema Paradiso-folder. Dat lijkt mij inderdaad het beste advies. Het is wel jammer dat deze film slechts toegankelijk is voor een Nederlands sprekend publiek. Je vraagt je af waarom deze productie (geldt eigenlijk voor alle Nederlandse films) niet is voorzien van Engelse ondertiteling, zodat ook buitenlandse gasten en inwoners kennis kunnen maken met de Nederlandse cinema.
Nr 10 - Regie en composities Alex van Warmerdam. Gezien door Jaap Pleij op zondag 27 november in City-Cinema.

Zondag 28 november 2021

HET IS HEEL STIL IN ROOSENDAAL

Na een spetterend concert, waar special guest saxofonist Guido Nijs een groot aandeel in had, dankte bandleider Rik van der Made van het naar hem vernoemde quartet zaterdagavond het publiek voor de komst naar De Kring. 'En veel sterkte gewenst voor de komende weken'. Dat waren dus de laatst gesproken woorden die voorlopig op het podium van het theater zijn gesproken. Instemmend gemompel klonk op. Voor de theaterliefhebbers is de zoveelste zinloze lockdown van Mark Rutte & Co een hard gelag, maar pas echt triest is het voor de artiesten, voornamelijk ZZP-ers, die in een theaterloze periode nergens op terug kunnen vallen.

 

Daar heeft Rutte echter maling aan, want er is nog geen zicht op welke vorm van compensatie dan ook. Meestal verlaat het publiek na een jazzconcert vrolijk en optimistisch gestemd de zaal. Daar was nu geen sprake van. Het huilen stond menigeen nader dan het lachen. Zelfs een laatste dronk bij wijze van troost zat er niet in ten gevolge van een eerdere misser van Rutte, de bar was vanwege de horecabeperkingen al uren gesloten. Buiten werd het publiek opgewacht door guur weder, stille straten en lege pleinen, wat niet bijdroeg aan het gevoel voor veiligheid. De MARKTwaarde was gedaald tot nul.

 

'Maar we leven nog, dus niet zeuren', zong Ramses Shaffy toen hij op een zwarte vroege zondagochtend in Amsterdam alles gesloten aantrof wat hem in alcoholisch opzicht zo lief was. Zelfs de Gelaghkamer, cafe nabij het Rijksmuseum, hield de deuren stijf gesloten. Maar Ramses leefde nog, dus waarom zou hij ook zeuren. Een dag later was alle leed immers weer geleden en lachten de cafes hem weer vrolijk toe. Covid-19 heeft helaas geen boodschap aan de tijd die vroeger zo vanzelfsprekend alle wonden heelde, Het virus blijft door etteren en zich vrolijk muteren. Ik ben blij dat Ramses dit niet allemaal meer hoeft mee te maken. Hij had zich nooit de mond laten snoeren door een mondkapje, waarvan de werking nooit bewezen is.

 

Volgens columnist Marcel van Roosmalen, toch al geen lachebekje, leven we nog maar in het voortraject van de Apocalyps. Het heeft er alle schijn van dat hij gelijk krijgt. Als mensheid zijn we sinds maart 2020 nog geen stap verder gekomen. De situatie is juist nog veel ernstiger dan destijds. Het zijn bepaald geen sunny afternoons die ons te wachten staan. Het theater zou een van de laatste lichtpuntjes kunnen zijn in een verder vreugdeloos bestaan, mits de theaterdirecteuren hun koudwatervrees laten varen en simpelweg alle voor de avond geprogrammeerde voorstellingen naar de middag verplaatsen. Probeer het gewoon! Een groot aantal inwoners (flexwerkers, thuiswerkers, (vroeg)gepensioneerden, niet werkenden en bezoekers die al een kaartje voor de avond hadden gekocht) kunnen daardoor toch een leuke middag beleven die hen even verlost van de sores van alledag. 'Maar veel mensen werken overdag', aldus de tegenwerping. Nou, dat blijkt reuze mee te vallen. Theater maken en programmeren is ook het durven aangaan van een ongewis avontuur. Die durf wens ik alle theaterdirecties in het belang van de cultuurliefhebbers van harte toe. Neem een voorbeeld aan de bioscopen. Die beginnen extra vroeg en de laatst vertoonde film gaat om 15.00 uur van start. Zo kan het dus ook.

Zaterdag 27 november 2021

OVERSCHAKELEN NAAR MATINEEVOORSTELLINGEN ENIGE UITWEG

Mark Rutte en Hugo de Jonge konden het toch weer niet laten om de podiumkunsten grotendeels aan banden te leggen en de betrokkenen, met name de gedupeerde artiesten in de ellende te storten. Cultuur is nu eenmaal een gemakkelijk slachtoffer. Doorgaans blijft het bij wat hulpeloze protesten en een vuist maken, laat staan een gezamenlijk front vormen, zit er al helemaal niet in. Cultuurliefhebbers zijn nu eenmaal geen stenengooiers en raddraaiers, de theaters zijn voor hen het podium om hun meningen te verkondigen en te delen met anderen. Het gevolg is wel dat alle avondvoorstellingen worden verschoven of zelfs geannuleerd. Het alternatief ligt voor de hand: schouwburgen en bioscopen moeten zo snel mogelijk overschakelen op matineevoorstellingen. Starten om twee uur in de theaters, of liever nog om 13.30 en het culturele leven kan gewoon doorgang vinden.

 

'Alles goed en wel, voorstellingen naar de middag? Voor wie dan?', redeneert Charlotte Louwers van De Bussel in Oosterhout. Het antwoord ligt nogal voor de hand. Wel Charlotte, voor de met name wat oudere theaterliefhebbers die 's avonds niet meer over straat durven, uit angst voor nieuwe coronarellen of zich op die tijdstippen niet meer veilig voelen, wat vooral het geval is wanneer de voorstelling eenmaal afgelopen is. Als het werkende deel van de bevolking het advies van Rutte en De Jonge opvolgt en weer massaal overschakelt op thuiswerken, hebben ze overdag alle gelegenheid om naar het theater of de bioscoop te gaan. Thuiswerken houdt ook in zelf je tijd mogen indelen. De reeks 'matinee op dinsdag' in De Kring mag zich al sinds de start enkele jaren terug in een constante grote publieke belangstelling verheugen.
Dat avondvoorstellingen nog steeds de norm zijn, berust op een achterhaalde maatschappijvisie. Kort na de oorlog waren de patronen en de rolverdeling binnen een gezin nog overzichtelijk. Vader werkte doorgaans buitenhuis, terwijl moeder
voor de kinderen, het huishouden en het eten zorgde. Vader kwam zo tussen vijf- en zes uur thuis, er was nog net tijd voor een snelle hap en hup amper bekomen van de maaltijd op weg naar het schaarse avondje uit in de schouwburg. Dat beeld klopt al decennia niet meer. Kijk hoe vol de terrassen overdag ook buiten het weekeinde bezet zijn in de zomerperiode. In de winter is de reis voor inwoners die niet op loopafstand wonen vaak ook geen prettig vooruitzicht. Meestal is het guur, regenachtig en waait er een flinke wind. Geen prettige omstandigheden om in het donker op je fietsje te stappen met een regenjack aan.

 

Matineevoorstellingen daarentegen verlopen veel rustiger. Alle tijd om rustig van huis te gaan en eenmaal aangekomen van een kopje koffie te genieten. De mens is overdag van nature ook nog eens veel fitter van lichaam en geest dan 's avonds en geniet daardoor ook meer van het gebodene. Een dag telt 24 uur en ik heb nooit begrepen waarom theaters met meerdere zalen hun voorstellingen zo rond 20.00 uur tegenover elkaar programmeren. Op die manier kunnen echte cultuurvorsers nooit optimaal van het podiumaanbod profiteren. Waarom kleine zaalvoorstellingen bij meerdere voorstellingen op een dag niet standaard in de middag programmeren en de grote shows in de avond? Dat leidt ook tot een betere doorstroming van het publiek, bij twee populaire producties op hetzelfde moment kampen veel theaters met een capaciteitsgebrek, vooral waar het
de horeca betreft.
Het is toch ook vreemd dat schouwburgen overdag grotendeels leeg staan, terwijl zij juist zo'n belangrijke culturele- en sociale rol (kunnen spelen) in de samenleving. Denk aan al die mensen die overdag met hun ziel onder de arm door de stad lopen. Voor de bioscopen geldt eigenlijk hetzelfde. Zet de eerste film in rond 11.00 uur, en start de laatste om pakweg 14.30 uur. In het begin zal dat voor alle partijen even wennen zijn, maar uiteindelijk vaart iedereen hier wel bij. Dus directies van onze podiumplekken en cinema's: PLUK DE DAG.

 

In het begin van de coronacrisis heb ik een uitvoerig pleidooi gehouden om de zalen in bioscopen en theaters uit te rusten met plexiglas. Slechts een enkel theater heeft dat ook daadwerkelijk gedaan. Plexiglas (om de twee en drie stoelen) biedt de bezoeker een redelijk permanente bescherming tegen snotterende buren, zowel bij griep als bij corona. Plexiglas mits goed aangebracht gaat ook niet ten koste van de zichtlijnen. Voer ook het vrij zitten weer in, zodat niemand zich gedwongen hoeft te voelen om naast volkomen wildvreemden plaats te nemen. De bezoeker is nog steeds koning, het wordt tijd dat hij en zij ook zo behandeld worden. En dan nog het cashloos betalen. Daar moeten we zo snel mogelijk van af, enerzijds omdat dit spontaan theaterbezoek onmogelijk maakt. anderzijds vormt dit systeem een te grote hindernis of zelfs blokkade voor mensen met een matige computerkennis of zelfs helemaal niet over een computer beschikken. 'De Kring is er voor Jan en alleman', stelde burgemeester Schneider in 1986 bij de opening van de huidige Kring. Die woorden moeten weer gestalte krijgen.

 

FOTO: Dit is weer (even?) toekomstmuziek in De Kring. Alle avondvoorstellingen in de eerste weken van december worden verplaatst naar een andere datum.

 

Zaterdag 27 november

HOE MOET HET NU MET DE LAATSTE VERJAARDAG VAN JAN ROT?

Hij had het zo mooi gepland. Vieren van zijn 65e verjaardag in december 2022 zit er vanwege zijn ongeneeslijke ziekte (darmkanker) die hem hoogstens nog een klein half tot een heel jaar op het aardse gunt, niet meer in. Praktisch als hij is, besloot Jan Rot zijn laatste verjaardagviering dan maar een jaar naar voren te halen. Dat wilde hij doen met een groots opgezette muzikale voorstelling in het nieuwe Luxor in zijn huidige woonplaats Rotterdam. Rot (63), zanger, componist, tekstschrijver, hertaler en huisvriend van De Kring in Roosendaal, zou op 2 december het podium delen met andere bekende muzikanten en zangers die dan met hem zijn hertalingen van bekende liedjes zouden vertolken. De vraag is of dat feestje gezien de verscherpte coronamaatregelen nog wel doorgang kan vinden. Na 17.00 uur mag er immers geen podiumleven meer zitten in de theaters. Mark Rutte en Hugo de Jonge zullen daar bij het hanteren van de kaasschaafmethode vast geen rekening mee hebben gehouden. Wat gaat burgemeester Aboutaleb van Rotterdam doen om Jan Rot toch (w)aardig muzikaal afscheid van het leven te laten nemen? Wellicht is verplaatsing naar het Sportpaleis Antwerpen, waar Rob de Nijs onlangs zijn laatste voorstelling gaf, een alternatief.

 

"When I'm 64. Ook fijn", zei Jan in de aankondiging van het feest toen alles nog in kannen en kruiken leek. Herman Finkers, Trijntje Oosterhuis, Lenette van Dongen, Henk Hofstede, Claudia de Breij en Fay Lovsky hadden hun medewerking reeds toegezegd.

 

Vrijdag 26 november 2021

'AGATHA' ONTBEERT ENERGIE EN OVERTUIGNGSKRACHT

Alle ingrediënten waren aanwezig om van 'Agatha' van Marguerite Duras een sprankelende en energievolle voorstelling te maken. Een verhaal dat zich leent voor pakkende dialogen en een langdurig spel van afstoten en aantrekken. Helaas is dat op geen enkele manier gelukt. Regisseur Liliane Brakema is er niet in geslaagd om deze klassieker om te toveren in een sprankelende toneelproductie, waarbij je constant op het puntje van je stoel zit. Qua beweging mankeert er ook het nodige aan deze bewerking van 'Agatha'.

 

De enscenering:

 

Op een vierkant afgezet strandje gaan een man (Ali Ben Horsting) en een vrouw (Wendell Jaspers) zonder enige aanleiding flink tekeer. Het lijkt een dans waarbij ze elkaar achter na zitten en langzaam toenadering zoeken. Uit de dialogen later in het stuk blijkt dat ze ooit verliefd zijn geweest. Al snel ontdekten ze dat de relatie geen stand zou houden en dat is dan ook het eerste gespreksonderwerp in deze 'Agatha'. Dat doen ze zonder ook maar een spoortje van emotie te tonen. Verwijten vallen er helemaal niet. Niet duidelijk wordt waarom ze destijds op elkaar zijn gevallen, en dat blijft helaas zo. In theatertechnisch opzicht was het storend dat ze regelmatig in zacht gemompel vervielen, elk vanuit een andere hoek, waardoor de verstaanbaarheid in het geding kwam.

 

Daar komt nog bij dat het oorspronkelijke stuk ook nogal langdradig is uitgesponnen en weinig mogelijkheden tot ontwikkeling biedt. Jammer, beide acteurs hebben het nodige in hun mars, maar dat talent komt in 'Agatha' niet uit de verf.

 

Agatha - Gezien door Jaap Pleij op donderdag 25 november in de kleine zaal van De Kring.

Dinsdag 23 november 2021

SSNB VOELT ZICH THUIS IN ATIK STADION

Het speelveld van het huidige Atik Stadion (vroeger RBC, daarna Herstaco) is wanneer ik arriveer grotendeels in beslag genomen door een groep buurtcoaches die via sport en spel de conditie op peil houden en werken aan het groepsgevoel. In het kantoor links van de hoofdingang is sinds anderhalf jaar het management van SSNB gevestigd. Van hieruit wordt door het Sport Service Bureau Noord-Brabant het vele nuttige werk van de 19 buurtcoaches gecoordineerd. Deze middag wordt het bureau bemensd door coordinator Patrick de Klerk en beweegcoach seniorensport en aangepast sporten Mandy Buijs. De werkplek bevalt hen in alle opzichten goed. De vraag wat de SSNB precies doet, leidt tot een spontane, enthousiaste uiteenzetting en opsomming van de breed opgezette activiteiten.

 

'Het uitgangspunt is dat iedereen recht heeft op beweging. Wij proberen daar zo goed mogelijk op in te spelen door maatwerk te bieden', aldus Mandy. Als beweegcoach kijkt zij samen met de doelgroep naar de mogelijkheden. Het moet wel heel raar lopen indien er geen keuze kan worden gemaakt. In een overzichtelijke folder, Beweegwijzer Uniek Sporten, wordt beschreven hoe leuk sporten is. Sportwethouder Renè van Ginderen is het daar van harte mee eens. 'Of je nu kiest voor sporten vanwege de gezelligheid die dat automatisch met zich meebrengt, sporten voor de gezondheid of sporten voor ontspanning, maakt niet uit Sport biedt het allemaal. Sociale contacten, ontspanning en plezier gaan hand in hand. Daarnaast draagt sport bij aan het zelfstandig functioneren, stimulering van het doorzettingsvermogen en goede vitaliteit'.

 

Al deze positieve effecten van sport en bewegen waren voor de gemeente Roosendaal een reden om haar inwoners te stimuleren en deel te nemen aan activiteiten die binnen de gemeente worden georganiseerd. Er zijn tal van sportverenigingen met speciale bewegingsprogramma's voor kinderen en volwassenen met een lichamelijke-, verstandelijke- of chronische beperking. Wie hulp nodig heeft met het maken van een keuze, kan contact opnemen met de beweegcoach via unieksportenroosendaal@ssnb.nl, tel. 06-41338563. een kleine bloemlezing uit de folder: zumba/bewegen op muziek, stijldansen, aangepast verantwoord sporten, boccia, voetbal, gymnastiek, sport & spel, badminton, zitvolleybal, bewegen met MS, bewegen met COPD, boksen met parkinson, scouting, G-tennis, rolstoelsport, aquasporten, NAH sportgroep, korfbal, rolstoeltennis, mattieboxen, rolstoelbiljarten, bowlen en darten, via SSNB is het allemaal mogelijk. Een mailtje of telefoontje kan een hele nieuwe wereld doen open gaan. Ook is er het boekje MAX VITAAL - Beweegwijzer Roosendaal 2020, waarin wordt beschreven hoe de fysieke- en sociale gesteldheid kan worden verbeterd. Met vragen hierover kan men terecht bij beweegcoach@ssnb.nl

 

Sinds kort biedt RBC ook Walking Football aan, gericht op mannen en vrouwen van 55 jaar en ouder. Aanmelden of vragen stellen kan via pim@atikstadion.nl, 06-11003832. Het Atik Stadion is mede dankzij de SSNB met recht het kloppend hart van de sportbeleving in Roosendaal. De activiteiten strekken zich over de hele gemeente uit. Andere locaties zijn bij voorbeeld de stamtafel in Wiekendael, diverse gymzalen en het Huis van de Westrand.

 

Maandag 22 november 2021

VERFRISSEND DUOCONCERT IN DE KRING

Wamel. Ik moest toch even opzoeken waar het precies ligt. Volgens Wikipedia gaat het om een dorp nabij Tiel in het Gelderse Land van Maas en Waal. Het dorp telt circa 2470 inwoners en hanteert het jaar 893 als 'geboortedatum'. Daarmee is het ongetwijfeld kleurrijke plaatsje beduidend ouder dan Roosendaal waar de jaartelling pas in 1268 is begonnen. In dat voor Wamel zo belangrijke jaar 893 liet de Abdij van Prum hier een hofje bouwen, waarmee Wamel letterlijk op de kaart was gezet.

 

Onder die 2470 inwoners zit het nodige muzikale talent dat samen (onder meer?) het Harmonieorkest Koningin Wilhelmina vormt. NOS-correspondent Bram Vermeulen zag op dit bescheiden stukje Gelderse grond bovendien het levenslicht. Zondagmiddag was dit gezelschap te gast in De Kring om het tweede deel van het duoconcert met Harmonie Oranje uit Wouw in te vullen. Beide gezelschappen zijn gezegend met het nodige jeugdige elan en dat leverde wat meneer Johma zou noemen 'een lekker pittig concert' op.

 

Ook nog maar even gekeken op de website van Wilhelmina. 'HKW heeft de ambitie om als symfonisch blaasorkest een regionale functie in en voor de regio Maas en Waal en het Rivierenland te vervullen. Daarnaast streeft HKW ernaar om haar uitstraling als symfonisch blaasorkest van hoog niveau extra dimensies te geven door optredens op belangrijke podia, de samenwerking met professionals en solisten van naam, en de veelzijdigheid van haar repertoire'.

 

'HKW streeft naar een transparante vorm van musiceren en kiest daarom expliciet voor een betrekkelijk kleine bezetting. Met uitzondering van de klarinetsectie (van zeer hoog niveau, JP) zijn alle partijen enkel bezet. Er wordt veel werk gemaakt van repertoirekeuze, waardoor HKW geregeld nieuwe of weinig gehoorde werken ten gehore brengt. De programmering richt zich op een breed muzikaal palet en een afwisseling van presentatievormen'.

 

Ik heb zondagmiddag met eigen ogen, of liever gezegd eigen oren, geconstateerd dat hiermee niets te veel gezegd is. Her orkest presenteerde een programma dat bestond uit composities van Reinhol Gliere, Mark Camphouse, Carl Nielsen en Boris Kozhevnikov. Alle stukken werden op een hoog niveau uitgevoerd. Een mooie prestatie, zeker omdat het laatste concert van het orkest dateert uit 2019. Dirigent Willem van Zee is mede vanwege zijn ietwat theatrale gedrag een waardevolle toevoeging aan het geheel. Ik kan me zo voorstellen dat de repetities in het plaatselijke lokaal van Wamel mede door zijn relaxte aanpak zeer ontspannen en plezierig verlopen.

 

Harmonie Oranje onder leiding van Pieter Vandermeiren deed zeker niet onder voor het muzikale geweld uit Wavel. Ook bij dit orkest was de podiumhonger duidelijk voelbaar en zichtbaar. HOW opende het eerste deel zeer krachtig met de 'Hym to the infinite sky' van Satoshi Yagisawa. Daarna volgden werken van respectievelijk Frank Ticheli, Jan van der Roost, Dmitri Shostakovitch (arrangement Johan de Meij) en Arturo Marquez. Allemaal toegelicht door een lid van het orkest, die dat overigens ook bij het optreden van het orkest uit Wavel deed. De tijd vloog razend snel om. Lekker onderuitgezakt genieten op de nagenoeg lege tweede rij in de kleine zaal van heerlijke, verfrissende muziek, veelal in een speciaal jasje gestoken. Wie doet me dan nog wat? Er zijn beduidend minder leuke activiteiten te bedenken om een zondagmiddag door te brengen, zeker in deze ellendige coronatijd. Er was die zondagmiddag sprake van een mooi muzikaal ad hoc huwelijk tussen Wouw, Roosendaal enerzijds en het Gelderse dorpje Wamel anderzijds. Absoluut voor herhaling vatbaar.

 

Zaterdag 20 november 2021

KERMIS-MISGEDICHTEN VAN TON ROELOFS GEBUNDELD

Onlangs was dichter Ton Roelofs via zijn vriendin Annette uitgenodigd voor een lunch in de kapel van Mariagaard. Hoewel het aanvankelijk leek te gaan om Annette vanwege haar werk in de gemeenteraad in het zonnetje te zetten, werd het steeds duidelijker dat de spotlights op Ton Roelofs werden gericht.

 

Burgemeester Han van Midden kwam zowaar tijdens de lunch binnengelopen om te verkondigen dat vanaf dit jaar steeds op de 'verjaardag' van Roosendaal (officieel vertrekpunt 1268, dus ons stadje telt nu 753 jaren) begin november één of meerdere 'gewone mensen' in het zonnetje worden gezet. 'Roosendalers, die verbindingen weten te leggen, die niet vanzelfsprekend zijn, krijgen de titel Bruggenbouwer'. En ja, één van de drie beetje extra jarigen in 2021 is de alom geachte Ton Roelofs.
Uiteraard is de uitverkorene daarmee bijzonder in zijn sas. 'Het doet me heel goed dat m'n vrijwilligerswerk gedurende vele jaren herkend is; en dat het is uitgesproken in aanwezigheid van mijn dochter en enkele goede vrienden (vanwege corona mochten dat er maar een paar zijn)'.

 

Sjaak Sebregts (secretaris Norbertus-parochie), die Roelofs voor deze titel nomineerde, heeft met wat hulp van buitenaf deze poëtische gedachtengangen, die de dichter in de loop van tien jaar heeft gemaakt voor de kermis-mis in een boekje samengebracht. En dat boekje is recentelijk van 'de persen gerold'. Het gaat in totaal om tien kermis-mis gedichten. Vanuit de St. Norbertusparochie wordt als onderdeel van de jaarlijkse kermis (doorgaans in de eerste week van september) op zondag een Heilige Mis verzorgd met als doel de verbinding tussen de kermisexploitanten en de inwoners van Roosendaal te versterken. Al tien jaar wordt daar een extra impuls aan gegeven in de vorm van een door Ton geproduceerd gedicht. Ze zelf declameren doet Ton bescheiden als hij is niet. Dat laat hij graag aan iemand in zijn entourage over. Vanwege covid-19 werd de laatste mis niet zoals gewoonlijk in de tent met botsautootjes gehouden, maar in de O. L. Vrouwekerk. De kleurrijke pater Bernard van Welzenes was tot vreugde van velen als vanouds wel van de partij. In 2020 was er geen kermis, dus ook geen kermis-mis gedicht.

 

Ton dichtte toen:

 

In Roosendaal betekende het
Een jaartje geen kermis
geen kermis-mis
en dus ook geen kermis-mis gedicht

 

Zaterdag 20 november 2021

HAAL LIDL (OF EEN ANDERE SUPER) NAAR DE BIGGELAAR

Als het aan de VVD en de VLP ligt, wordt De Biggelaar in de Raadhuisstraat omgebouwd tot een appartementencomplex. De PVC hoopt en verwacht niet dat het dagelijks bestuur dit onzalige voorstel zal omarmen. 'Bouwen, bouwen, bouwen en nog eens bouwen' mag dan wel het motto zijn van het gemeentebestuur, maar laten we eerlijk wezen; er is al genoeg naar de klote gegaan de laatste jaren, om met de opperstalmeester van Wim Sonneveld te spreken. Bouwen, bouwen betekent praktisch altijd nieuwe woningen. Panden waarin eens culturele voorzieningen waren gevestigd, zoals Het Verkadehuis, hebben in rap tempo plaats gemaakt voor het wonenprincipe. Dit lot staat de vroegere Eratozaal ongetwijfeld ook te wachten. De binnenstad dreigt daardoor ook letterlijk asgrauw te worden. Geen groene blaadjes ter wereld die deze culturele armoede kunnen verbloemen.

 

Natuurlijk moeten mensen kunnen wonen, maar wat de gemeente helaas over het hoofd ziet is dat de winkelvoorzieningen voor de dagelijkse boodschappen daarbij steeds verder achterop raken. Ik heb er in het verleden vaak tevergeefs voor gepleit bij de wethouders Lok en Theunis om een grote super als de LIDL voor De Biggelaar te interesseren. Dat zou de juiste voorziening op de juiste plek zijn. De Biggelaar raakte in verval na het vertrek van de toenmalige Jan Bruins (nu Dirk van de Broek) In eerste instantie heb ik hiervoor contact gelegd met de nog niet in Roosendaal vertegenwoordigde Nettorama, maar die supermarktketen had helaas geen interesse, omdat ze alleen vestigingen opent bij uitvalswegen. De LIDL is slechts met één te kleine supermarkt vertegenwoordigd aan de Kennedylaan , en het wordt hoog tijd dat daar verandering in komt. Eén AH in de Roselaar is straks echt te weinig om de binnenstadbewoners goed te bedienen. In de kelder van De Biggelaar zou de supermarkt op zijn plek zijn, op de bovenverdieping zouden dan diverse speciaalzaken kunnen verrijzen. Die hoeven niet per se onder de LIDL-vlag te vallen.

 

 

Nodig Thomas Acda (bekend van de LIDL-reclame) uit voor de officiële opening en dan wordt het zowaar toch weer een klein beetje leuk in Roosendaal. VVD-er Kees Verstraten laat in het krantenartikeltje ook nog weten dat de huishoudspeciaalzaak van Jan Snel op de hoek Nieuwe Markt - Raadhuisstraat wat hem betreft mag verdwijnen. 'Niet echt een parel in het winkelgebied', zo liet hij optekenen. Enig historisch cultuurbesef ontbeert Meneer Verstraten helaas. Dit unieke stukje Roosendaal moet absoluut behouden blijven. Niet in de huidige staat, maar in de vorm van het enige en eerste Jan Snel-museum. En dat officieuze straatnaambordje 'Jan Snelstraat' dat momenteel in de etalage hangt, moet natuurlijk een officiële status krijgen. Bij de uitvaartdienst van deze legendarische winkelier gaf Jans dochter dat via een stille wenk al te kennen. Het straatnaambordje Nieuwe Markt moet zo snel mogelijk worden vervangen door dat van de Jan Snelstraat. Misschien valt zelfs een borstbeeld van Jan Snel pal voor de winkel te overwegen.

 

Vrijdag 19 november 2021

WAAROM WIL NINA DE LA PARRA ZO GRAAG ZWANGER WORDEN?

Zoetwaterreservoirs die over de hele wereld onherstelbaar slinken, oceanen die overgaan is doodse poelen, natuurbranden als normaal natuurverschijnsel, droogtes, steden rond de evenaar waar de grond de bewoners letterlijk te heet onder de voeten wordt, hongersnoden, overstromingen, delen van de wereldbevolking op drift, burgeroorlogen, bacterien en virussen die ongebreideld muteren en plagen die in een opgewarmd klimaat supersnel verspreiden. Dat is het toekomstbeeld dat auteur David Wallace-Wells schetst voor de mensheid in zijn apocalyptische boek 'De Onbewoobare Aarde'.
Het lijkt de 34-jarige single en alleenstaande Nina de la Parra allemaal niet te deren. 'God's wegen' , het programma waarmee ze samen met Sanne Landvreugd (op saxofoon) momenteel langs de schaarse theater trekt, begint met een noodkreet. Nina zoekt een (uiteraard) mannelijke vrijwilliger die haar met spoed wil bezwangeren. Haar voortgaande biologisch tikkende klok staat langer uitstel niet toe. Mevrouw is echter nogal kieskeurig. Ze somt allerlei voorwaarden op waar de aanstaande vader minimaal aan moet voldoen. Het hoe en waarom maakt ze niet duidelijk. Daarom zelf maar even de vraag gesteld - het communiceert nu eenmaal gemakkelijk vanaf de eerste rij -waarom ze in hemelsnaam zwanger wil worden. God's wegen zijn nu eenmaal ondoorgrondelijk, maar ook in de hemel zijn er grenzen. Als antwoord laat ze haar ogen rollen -tik tak - die een voortikkende klok symboliseren. Over het waarom blijft het publiek in onwetendheid. Ik wijs haar nog even op de 'toekomstige zegeningen' die David Wallace voor haar aanstaande kind in petto heeft, gekoppeld aan het welgemeende advies om toch maar een kat of hond te nemen, maar ze lijkt daar niet vatbaar voor. Waar bemoeit die lastige vent zich eigenlijk mee?, staat op haar gezicht te lezen. Er moet toch een tijd geweest zijn dat het publiek hoogstens vragen beantwoordde van de man of vrouw op het podium. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat ze zelf het initiatief nemen. Een korte zoektocht in de zaal levert in haar ogen kennelijk geen geschikt voortplantingsmateriaal op, want ze schakelt razendsnel over naar de ingestudeerde teksten. Zo is ze weer op vertrouwde grond.
Uit de Theaterkrant: 'Als Nina de la Parra een bar binnenloopt met daarin achtentwintig mannen, waarvan er zevenentwintig normaal zijn (je weet wel, met hydraulische boormachines en schone vingernagels) en één is een manisch-depressieve, werkeloze psycho, loopt ze natuurlijk linea recta naar die laatste. Hoe dat komt? Als ze haar Surinaamse familie mag geloven overkomen slechte dingen je, omdat je schuld hebt gemaakt bij je voorouders. Maar met een spirituele wasi kun je de kwade geesten weer verdrijven.
Het is een onderhoudend verhaal dat Nina de La Parra vertelt. Maar zou ze zich weleens hebben afgevraagd waarom een groot publiek hier kennis van dient te nemen. Het is opvallend dat een groot deel van de huidige jongere cabaretiers hun eigen leven als uitgangspunt nemen, terwijl ze nog vrijwel niets hebben meegemaakt. Wat hebben ze de samenleving als zodanig te melden? Daar ben ik benieuwd naar. Die persoonlijke bubble komt later wel als duidelijk is welke boodschap hij of zij verkondigt. Neemt niet weg dat Nina een aardige actrice is, maar helaas wel met beperkte zangkwaliteiten. Ik vraag me ook af hoe de samenstelling van dit programma is verlopen. Behoudens een openingssolo op de saxofoon -overigens door Nina bruusk onderbroken met haar zwangerschapsnoodkreet- is er voor Sanne Landvreugd behoudens toeschouwer vanaf de zijkant geen enkele rol meer weggelegd in het geheel. Zij mag pas even in actie komen bij de wel heel lang uitgesponnen toegift, (De La Parra die danst op de muziek van Landvreugd), dat duurt zo lang dat een deel van het publiek al is vertrokken wanneer ze ten lange leste uitgedanst is.

Vrijdag 19 november 2021

IVAN WOLFFERS GEEFT GRAAG GRATIS LEZING OVER 'WAT ER OP AARDE GEBEURDE TOT NU TOE'

Medisch journalist Renè Steenhorst richt zich deze week in zijn rubriek Meer Over Medisch (MaxMagazine) op schrijver, arts, en antropoloog Ivan Wolffers. Daarnaast staat deze 73-jarige partner van auteur Marion Bloem te boek als de langstlevende patient met prostaatkanker. Sinds kort krijgt hij chemobehandelingen die cruciaal zijn voor zijn levensverwachting Negentien jaar leeft hij met deze ziekte, maar het is Steenhorst opgevallen dat Wolffers zich de laatste tijd niet meer zo bekommert om zijn voorslepende ziekte. 'Mijn man maakt zich drukker om ons klimaat dan om zijn eigen leven', verzuchtte Bloem recentelijk. Wolffers verdiept zich nu in de resultaten van de recente klimaattop in Glasgow en de gevolgen daarvan voor het voortbestaan van de mensheid. In de herfst van zijn leven heeft hij deze dreigende teloorgang tot zijn nieuwe missie gemaakt. Zo heeft Wolffers zijn uitgever aangespoord om zijn boek 'Overleven' weer in de publiciteit te brengen.
Daarnaast is hij graag bereid om als onderdeel van deze missie overal in Nederland een gratis lezing te geven over 'wat er op aarde gebeurde tot nu toe, toegespitst op 'Overleven'. 'Van oersoep tot opwarming van de aarde en verhoging van de zeespiegel. Op scholen, in zorgcentra - wie mijn verhaal wil horen, nodig me uit, ik kom. Ondanks mijn chemo', aldus Wolffers in MaxMagazine. Jammer dat de redactie geen contactadres bij die rubriek heeft vermeld, maar in die leemte kan Steenhorst ongetwijfeld voorzien. Zijn mailadres is info@meerovermedisch.nl Ik hoop dat bibliotheek Marktstede in mijn woonplaats Roosendaal in gaat op deze open invitatie. Ik heb het management van de bieb reeds op deze mogelijkheid gewezen.
Het is immers niet mis wat de mensheid op afzienbare tijd allemaal te wachten staat. 'Glasgow' staat weliswaar bol van goed bedoelde intenties, maar concrete afspraken zijn er wederom nauwelijks gemaakt en het is nog maar de vraag of die er ooit zullen komen. Niet bepaald een fijne wereld waarin 'onze' kinderen zullen opgroeien. Het is niet ondenkbaar dat ze hun ouders later hun komst op aarde zullen verwijten. In zijn apocalyptische boek 'De Onbewoonbare Wereld' zet David Wallace-Wells op een rijtje met welke 'zegeningen' we te maken gaan krijgen. Zoetwatervoorraden die onherstelbaar snel slinken, oceanen die veranderen in doodse poelen, de natuurbranden, de droogtes, de steden rond de evenaar waar de grond de bewoners letterlijk te heet onder de voeten wordt, hongersnoden, delen van de wereldbevolking op drift, burgeroorlogen, oprukkende gevaarlijke ziektes, bacterien en virussen die op gekende wijze muteren, een stijgende zeespiegel die ons fataal wordt, om maar een greep te doen. In feite staat ons hele sociale en economische stelsel op instorten en het is waarschijnlijk al te laat om dit doemscenario een halt toe te roepen.
De vraag werpt zich dan ook op of het voor de aarde niet veel beter is dat de mensheid zo snel mogelijk verdwijnt of zijn heil zoekt op een andere planeet (dankbaar thema voor science fictionfilms). Dit is een vraag die ik Wolffers graag wil voorleggen....als hij komt. Het is raadzaam dat de bibliotheek nu al in de buidel tast om kwalitatief hoogstaande microfoons aan te schaffen, want het gehannes zoals dat bij de Boekenproeverij met burgemeester Han van Midden geschiedde, hoort thuis in de categorie 'eens maar nooit weer'.

Donderdag 18 november 2021

'KUESSIPAN' GEEFT GOED BEELD HUIDIGE INNU-SAMENLEVING

Authentieker dan dit krijgt u het niet, stelde Cinema Paradiso de bezoekers aan de filmvoorstelling 'Kuessipan' in het vooruitzicht. In City Cinema was woensdagvond te zien hoe twee Innu hartsvriendinnen die op de drempel staan naar volwassenheid langzaam maar structureel steeds verder uit elkaar groeien. De film is opgenomen in het Innu reservaat Uashat Mak Mani-Utenam in het Canadese Québec. Ondanks de status van reservaat zijn de meisjes maar wat trots op hun land. 'Net als de Japanners zijn we er in geslaagd onze cultuur succesvol te integreren in een westerse samenleving', stelt Mikuan. Shaniss is het daar wel mee eens, maar heeft heel andere dingen aan haar hoofd. Zoals het stichten van een gezin, ondanks dat haar vriend en aanstaande man allesbehalve een modelvader is.

 

Mikuan woont tot haar tevredenheid in Hotel Mama. Ze wil graag schrijfster worden en volgt ook allerlei schrijfcursussen om dat ultieme doel te bereiken. Ze heeft verre toekomstplannen om naar de stad te verhuizen. Haast lijkt Mikuan daar echter niet mee te hebben. Shaniss, afkomstig uit een gebroken gezin, bracht haar jeugd door in verschillende huizen en heeft de middelbare school niet afgemaakt. De Innu-identiteit is een sterk onderdeel van hun leven. Maar naarmate ze ouder worden, komen de verschillen steeds sterker aan het licht. Naast authentieke, inheemse elementen bevat het poëtische Kuessipan universele thema’s als familie, criminaliteit, gemeenschap, verbondenheid en de kracht van vriendschap tussen vrouwen. Kuessipan is een term uit de Innu taal en betekent zoiets als: het is jouw beurt om je verhaal te vertellen.

 

De film is gebaseerd op de gelijknamige roman (2013) van de Canadese schrijfster Naomi Fontaine. De regie was in handen van Myriam Verreault. Het verhaal blijft gedurende de 117 minuten die daarvoor is uitgetrokken redelijk boeiend. Wel is de logica soms ver te zoeken, de montage is op andere momenten vrij slordig en dat sommige personages nauwelijks of geheel niet worden uitgediept, is eveneens een manco. Authentiek oogt het wel tot in detail. Kuessipan geeft daardoor een goed beeld van de huidige Innu-samenleving in Canada. En daarmee mag de film als geslaagd worden aangeduid.

 

Woensdag 17 november 2021

DRAMA SREBRENICA WOEKERT VOORT OP HET TONEEL

De achtergrond van het toneeldrama 'Gevaarlijke namen, 25 jaar Srebrenica' wordt bijna twee uur gevormd door voort scrollende namen van de slachtoffers van het drama dat zich daar in 1995 afspeelde en in Nederland uiteindelijk leidde tot de val van het tweede kabinet Kok. Het scrollen geschiedt op alfabetische volgorde geprojecteerd op een witte projectiezuil in de vorm van een grafsteen. Opvallend veel mannen met dezelfde achternamen passeren de revue. Opvallend is dat de naam Mladic maar een enkele keer valt in het stuk, terwijl hij toch de uiteindelijke dader is die dit allemaal op zijn geweten heeft. Gevaarlijke Namen zijn gerangschikt bij de letter H. Deze massamoord op Bosnische moslims geldt nog steeds als de grootste genocide op Europees grondgebied sinds de Tweede Wereldoorlog. Hoewel dat nauwelijks te doen is, heeft Theatermaker Boy Jonkergouw uit Tilburg getracht dit ongekende drama enigszins inzichtelijk te maken door zes betrokkenen vanuit verschillende perspectieven samen te brengen op het toneel. Onder hen twee mensen die 26 jaar geleden ooggetuigen waren van de brute wijze waarop de slachtoffers uit het door Dutchbat bewaakte kamp werden weggevoerd.
Hoofdpersoon is de nu 39-jarige Alma Mustafa die destijds als 14-jarig meisje lijdzaam moest toezien hoe haar vader Rizo werd weggestuurd van de compound in Potocari, waar hij bij Dutchbat in dienst was als elektricien. Hij verkeerde ten onrechte in de veronderstelling dat hij daar met zijn gezin in een veilige haven was beland. Jaren later werden zijn resten teruggevonden en kon de familie na een lange periode van onzekerheid de zoektocht eindelijk staken. Als tiener maakte Alma aan den lijve mee wat het betekent om plots door je beste vriendin, je buren, je schoonfamilie gehaat, bedreigd en opgejaagd te worden in je eigen ‘zilverstad’ (zoals de vertaling luidt van het Servisch-Kroatische Srebrenica).
Haar gesprekspartner op het podium is Helmonder Raymond Braat De veertiger belandde in 1995 als onwetende tiener in Bosnië. Van het buitenland kende hij alleen het zonnige Benidorm. In Srebrenica zag hij wreedheden die hem nooit meer zouden loslaten. De zuil vertoont een nieuwsfoto waarop Ray op ademafstand staat van de Servische generaal en oorlogsmisdadiger Ratko Mladic. ‘Als ik toen had geschoten…’, zegt hij met spijt in zijn stem bij aanvang van de voorstelling. Hij mocht niet. Helaas is deze rol te zwak ingevuld. De dutchbatter weet geen passend weerwerk te geven aan de vele verwijten die Alma hem voor de voeten werpt. De dutchbatters hadden in haar ogen veel meer kunnen en moeten doen. een leger dat zijn wapens niet mag gebruiken en de handen niet mag uitsteken, is immers niets meer dan een papieren tandeloze tijger.
Muzikant Wouter de Belder brengt op viool en laptop een toepasselijke soundtrack van componist Eric Vlasblom ten gehore, heel zachtjes op de achtergrond.
Henneman zet Alma neer als een van woede kokende vrouw die haar leven waarschijnlijk nooit meer goed op de rails weet te zetten. Dat de wereld wegkeek van de volkerenmoord die in het hart van Europa plaats vond, is voor haar nog steeds niet te verteren en dat krijgt de dutchbatter vol op zijn bordje geschoven. Tientallen jaren later werden de diverse rechtszaken tegen de Nederlandse staat in haar voordeel beslecht. Maar dat deed niets af aan het onnoemelijke leed dat zij levenslang met zich meedraagt. Na afloop was er nog een nagesprek met de zaal.
Gevaarlijke Namen - 25 jaar Scebrenica, Boy Jonkergouw Produkties. Gezien door Jaap Pleij op dinsdag 16 november in de kleine zaal van De Kring.

Dinsdag 16 november 2021

BURGEMEESTER HOUDT VAN BOEKEN MET EEN HISTORISCHE COMPONENT

Pas op het laatste moment besloot de bibliotheek Marktstede om de boekenproeverij met burgemeester Han van Midden als enige hoofdpersoon door te laten gaan. Wel waren er wat afmeldingen, maar dat was een meevaller voor degenen die op de wachtlijst stonden. Van Midden was uitgenodigd om op deze sombere maandagmiddag zijn persoonlijke boeken top tien te presenteren en toe te lichten. Allemaal boeken die ook tot zijn top drie behoren, zei hij er ten overvloede bij. Het verbaasde me niet dat A.F. Th. van der Heijden tot de uitverkorenen behoorde, want deze auteur, die volgens velen een wat taaie stijl hanteert, was prominent vertegenwoordigd is de boekenopstelling in de theaterzaal.

 

'Ben ik zo onversterkt goed te verstaan?', wilde de bibliotheekmedewerkster van het publiek weten. Dat was duidelijk niet het geval. Maar omdat er slechts éën microfoon beschikbaar was, ging deze uiteraard naar de burgemeester.

 

Zijn persoonlijke top tien ziet er als volgt uit:

 

1. Grand Hotel Europe - Ilja Leonard Pfeiffer. (Van Midden bewondert vooral de woordkunstenaar in hem)

 

2. La Superba - Ilja Leonard Pfeiffer

 

3. Wilde Zwanen - Jung Chang

 

4. De ontdekking van de hemel - Harry Mulisch

 

5. Bonita Avenue - Peter Buwalda

 

6. Tonio - A.F. TH. van der Heijden

 

7. Vlucht uit Kamp 14 - Blaine Harden

 

8. hhhH - Laurent Binet

 

9. Ik kom terug - Adriaan van Dis

 

10. De Ochtendgave - A.F. TH. van der Heijden

 

Op de vraag of zijn kinderen en hij al kennis hadden genomen van Roosendaalse auteurs als Rien Broere en Jac Linders (jeugdliteratuur) moest van Midden een negatief antwoord geven. 'Maar als je mij hun gegevens doorgeeft, zal ik me daar zeker in verdiepen', aldus het goedmakertje. Vanuit het publiek kreeg hij het dringende advies om in ieder geval 'De Verloren Tuin' van de in 2006 overleden Jan Cartens te lezen. Bestellen hoeft hij het boek niet. De bibliotheek voorzag direct in de leemte. Aan de hand van een welgestelde familie belicht Cartens hierin het Roosendaalse leven vanaf begin twintigste eeuw, een must voor iedereen die geinteresseerd is in de histerie van Roosendaal. 'Ik hou van geschiedenis. En van verhalen met een historische component. Dus zodra de agenda het toelaat, ga ik hier direct aan beginnen'. Van Midden werd ook gevraagd of hij na pakweg drie termijnen als burgemeester te hebben gediend van plan is om zijn memoires te schrijven. Dat leidde tot een opvallende 'bekentenis'. 'Schotland is vanwege de rust en ruimte mijn absolute favoriete vakantieland. Als ik daar ben werk ik in een rustig tempo aan een roman waarin ook mijn persoonlijk levensverhaal is verwerkt. Wanneer het uitgegeven wordt? Misschien wel nooit. Schrijven is voor mij een vorm van therapie. Maar zeg nooit nooit, zo heb ik nog van Hans Wiegel geleerd'. Tot slot liet de burgemeester weten volledig open te staan voor meerdere boekentips. Dat leverde hem een stortvloed aan suggesties op. Na dit bezoek aan de bibliotheek heeft zijn directe omgeving dus voorlopig geen kind aan hem. Om Jongeren regelmatig aan het lezen te krijgen, adviseerde hij op zijn beurt zoveel mogelijk met deze doelgroep in gesprek te gaan over nut en noodzaak van het lezen. 'Maar vooral niet pushen, dat werkt meestal averechts', luidde het burgervaderlijke advies.

 

Zondag 14 november 2021

ERIC VLOEIMANS STREEFT NAAR ABSOLUTE PERFECTIE

Halverwege een van zijn vermaarde trompetsolo's zag Eric Vloeimans zaterdagavond in de kleine zaal van De Kring plots een rood lampje branden. Reden voor hem om eenmaal uitgeblazen de man achter het minicameraatje even vermanend toe te spreken. 'Deze concertreeks gebruiken we ook voor een serie CD's. Ik heb daarom liever niet dat de bijbehorende filmbeelden nu reeds op de sociale media verschijnen. Respecteer dat alsjeblieft, en stop met filmen'.

 

In een recent verleden was het gebruikelijk dat het hooggeëerde publiek door een voice over voor het opgaan van het doek werd gewaarschuwd dat 'het absoluut verboden is om foto, film- en geluidsopnamen te maken'. En natuurlijk vergat de voice over niet om de bezoekers aansluitend een plezierige avond toe te wensen. Tegenwoordig is dat onbegonnen werk. Vrijwel iedereen in de zaal is anno 2021 in het bezit van een smartphone waarmee op slinkse- en onopvallende wijze opnamen kunnen worden gemaakt. Dat is vechten tegen de bierkaai en wie heeft in deze zulke toch al vermoeiende tijden daar nog zin in. Iemand individueel op zijn fatsoen, gevoel voor respect en geweten aanspreken werkt gezien de aanpak van Vloeimans kennelijk wel, want het rode lampje bleef de rest van de avond gedoofd. De toptrompettist wordt in deze concertreeks bijgestaan door de Engelstalige accordeonist Will Holshouser die de Nederlandse taal wel goed kan verstaan, maar slechts beperkt spreekt. Daarom nam Vloeimans het leeuwendeel van de presentatie voor zijn rekening. Net als vrijwel al zijn collega's was optreden er voor hem in het pre-coronatijdperk niet bij, om zijn kostbare tijd toch nuttig te besteden, wierp hij zich volledig op het componeren van nieuwe muziek. Het resultaat van die inspanningen was te beluisteren in De Kring en dat leverde een concert op dat bol stond van muzikale hoogstandjes. Soms uitgevoerd als duo, meestal als solist.
'Waar Vloeimans acteert op de grenzen van jazz, pop en klassiek, voelt Holshouser zich thuis in genres als swing, bop, tango en klezmer. Zo wordt het omschreven in de info. Dat lijkt mij een gepaste omschrijving. De horeca-afdeling was na afloop van het concert al gesloten en daardoor waren alle ogen gericht op de merchandising die deze 'Two for the Road' met zich hadden mee getorst. Zo te zien deden de heren goede zaken.

 

Eric Vloeimans & Will Holshouser - Two for the Road, gezien door Jaap Pleij op zaterdag 13 november in de kleine zaal van De Kring.

Zaterdag 13 november 2021

LEED NIET TE OVERZIEN ALS JOCHEN OTTEN ECHT KWAAD WORDT

Geef het volk brood en spelen. Het is de vraag of Mark Rutte kennis heeft genomen van deze uitspraak van de Romeinse dichter Juvenalis (60-135). Waren de Spelen sport- of theaterevenementen of een combinatie van die twee? Christenen voor de leeuwen werpen zoals in het Circus in Rome gebruikelijk was, kun je moeilijk kwalificeren als sport, want de kansen waren wel heel erg ongelijk verdeeld. Theater dan? Hoogstens kun je spreken over improvisatietheater, want de afloop was toch altijd ongewis. David won ook weleens van Goliath!
Rutte was zo dom om tegen beter in de sportliefhebbers tegen de schenen te trappen. Een voetbalwedstrijd, een interland notabene, zonder publiek te laten spelen zoals de Oranjeleeuwen de komende week moeten ondergaan, het zou bij de Romeinse keizers geen moment een punt van overweging zijn geweest, want waar dient sport anders voor dan het volk te vermaken en - in die tijd net als nu niet onbelangrijk - om ze rustig te houden. Het volk de zo broodnodige spelen onthouden, stond gelijk aan keizerlijke zelfmoord.
Gelukkig liet Rutte het theater (bioscopen, schouwburgen) deze keer met rust. Die zijn al te lang en te vaak het slachtoffer geweest van zijn ongekende domheid en gebrek aan empathisch vermogen. Het leven biedt momenteel immers al genoeg om zielsongelukkig te zijn. Indien nog in leven had Dolf Brouwers een mooi muzikaal vervolg kunnen geven aan zijn grootste hit 'O, wat is het toch fijn om gelukkig te zijn'. 'O, wat is het toch vreselijk om ongelukkig te zijn'. Ik hoor het Dolfje in gedachten al zingen.
De vraag is hoe Jochen Otten vrijdagavond in De Kring gereageerd zou hebben indien de onheilstijding - dus inclusief sluiting van schouwburgen en bioscopen gedurende drie weken- volledig zou zijn geweest. Er is immers niet veel voor nodig om Ottens ongebreidelde woedevulkaan tot uitbarsting te laten komen.
De openingszin in 'Opgekropt staat netjes' belooft al niet veel goeds. ‘Zie je dit gezicht? Hier moet ik het mee doen’, werpt Jochen Otto het veelkoppig monster in het welwillende gelaat. Zijn norse tronie onderstreept zijn gemoed nog eens extra. Maar omdat niemand in dit rotte tijdperk behoefte heeft aan ingestudeerde boosheid en agressie probeert hij empathie een plek te geven in zijn karakter. Hoe onnatuurlijk ook.
Aan rustmomenten heeft hij geen enkele boodschap. In één adem ratelt hij door over mensen met het Downsyndroomin zijn naaste omgeving en zijn ongeneerd scheten latende moeder. Ergens in het midden brengt hij nog een korte depressie ter sprake. Het enige ongeloofwaardige moment in het verhaal van deze ruwe bolster, blanke pit.. Het valt niet mee om het leven als een boze man achter zich te laten en diep in zijn hart lijkt hij dat ook niet te willen. Ondanks zijn orkaankracht is Otten regelmatig helaas slecht te verstaan. Hij moet meer op zijn dictie letten. Goed articuleren is ook zeer raadzaam.
Opgekropt staat netjes - Jochen Otten. Gezien door Jaap Pleij op vrijdag 12 november in de kleine zaal van De Kring.

Zondag 7 november 2021

INDRUKWEKKENDE TOUR DE FORCE VAN ANTHONY HOPKINS

Joost Prinsen en Jules Croiset. Deze rasacteurs doemden bij mij op tijdens het kijken naar de film 'The Father' met een weergaloze Anthony Hopkins in de hoofdrol. Want dit verhaal over een vroegere ingenieur die ten prooi valt aan euthanasie schreeuwt om een Nederlandse toneelbewerking. Voor zowel Prinsen als Croiset zou dit een prachtige bekroning van hun rijke carriere zijn. Als het er van komt, dienen Mark Rutte en Hugo de Jong bij de première plaats te nemen op de eerste rij, want een steviger onbedoeld pleidooi voor euthanasie ben ik niet eerder tegengekomen op het filmdoek. Een verhaal dat ik voor geen goud had willen missen. Kennelijk dachten veel meer mensen daar zo over, want ik mocht zowaar voor de eerste keer een kleine rij mogen ervaren bij de entree van City Cinema. Een aantal van hen was in verband met de verscherpte coronamaatregelen voorzien van het 'vertrouwde' mondkapje, een ander nieuw demoon dat het leven tot een ware hel kan maken. 'The Father'komt ook het beste tot zijn recht op het grote filmdoek. Maar ja, voor welke film geldt dat niet?

 

De film is een soort tijdreis door het steeds verder aftakelende geheugen van Hopkins, inmiddels uitgegroeid tot de beste filmacteur aller tijden. In het begin oogt hij nog als een wat knorrige man, woonachtig in een schilderachtig ietwat vervallen pand aan de rand van een van de grote centra in Londen. Zijn dochter Anne komt binnen vallen met de voor hem onheuglijke mededeling dat ze vanwege de liefde binnenkort naar Parijs verhuist. 'Wat jij en een man', reageert hij verbouwereerd. 'Wat moet jij in hemelsnaam in Parijs? Ze spreken daar niet eens Engels'. De laatste zin keert regelmatig terug in de conversatie met zijn enige steun en toeverlaat. Over zijn verleden komen we inhoudelijk niets te weten. Geen toeval, alleen het heden is van Anthony nog van belang. De rest is vergeten geschiedenis. Duidelijk wordt wel dat hij naast Anne nog een dochter had die getuige een schaarse terugblik iets verschrikkelijks is overkomen. In de volgende scene ontwaart hij een vreemde man in zijn huis die zich introduceert als zijn schoonzoon Paul. Maar is het zijn huis nog wel? De kijker mag raden wat echt is of ingebeeld, 'Hello in there' van Bette Midler zou een prachtige muzikale omlijsting zijn van 'The Father'. De schaarse mensen die nog een rol spelen in zijn leven, kloppen slechts even aan op de muur die Anthony rondom zich opgetrokken heeft.

 

Aan de sniffende reacties om me heen maakte ik op dat het gegeven voor veel bezoekers zeer herkenbaar was. Mantelzorgers, vermoedde ik. Vooral toen 'The Father', eenmaal opgenomen in een zorginstelling ('A Home', zoals Engelsen dat noemen) als een uiting van zijn machteloosheid om zijn moedertje begon te roepen, ging het voelbaar door merg en been. Waarlijk de grootste acteerpresentatie ooit op het witte doek vertoond.

 

Als een mentale aandoening uitgroeit tot zo'n ellendig leven is euthanasie voor de persoon in kwestie vaak de enige- en meest humane uitweg. Als Hopkins dit straks werkelijk overkomt, gun je hem deze humane vorm van verlossing. Dat gaat ook op voor zijn dierbaren. Lijden aan euthanasie is vreselijk, maar machteloos te moeten toekijken hoe iemand waarvan je houdt steeds meer van je wegglijd tot het punt dat deze persoon je misschien niet eens meer herkent, is zo mogelijk nog erger. Daarom is het goed dat regisseur Florian Zeller het heeft aangedurfd om via 'The Father' (2020) deze genadeloos toeslaande volksvijand in al zijn facetten te etaleren.

 

The Father - regie Florian Zeller, acteur Anthony Hopkins. Gezien door Jaap Pleij op zondag 7 november in City Cinema in Roosendaal.

 

Zaterdag 6 november 2021

PIETER VAN DIEPEN WINT ROOSENDAALS GROOT DICTEE DER NEDERLANDSE TAAL IN BIBLIOTHEEK MARKTSTEDE

'Natuurlijk mag u even een kijkje nemen. Maar als u wilt, kunt u ook nog deelnemen aan het Groot Dictee der Nederlandse Taal'. Deze vriendelijke maar onverwachte uitnodiging van de mevrouw van bibliotheek Marktstede kon ik zaterdagochtend uiteraard niet afslaan. Nu maar hopen dat mijn taalvoelhorens zich deze dag in een goede conditie bevonden. Het viel me alleszins mee.
De acht andere bezoekers, keurig onderverdeeld in vier vrouwen en vier mannen, zaten reeds klaar om de live-radio-uitzending vanuit de Radboud Universiteit in Nijmegen, gepresenteerd door Frits Spits, te volgen. Zoals te verwachten viel, was het dictee geheel opgehangen aan de alsmaar voortslepende Corona-ellende. De door Wim Daniëls geschreven valkuil werd voorgelezen door voormalig Kamervoorzitter Gerdi Verbeet die er een hoog tempo in hield. Na afloop werd in de bibliotheek het 'correctiemodel met uitgebreide toelichting' uitgereikt aan de deelnemers. Allen keken het dictee van een andere bezoeker na. Deze Roosendaalse editie werd met slechts twee fouten gewonnen door de alom bekende Pieter van Diepen uit Leiden. Alle deelnemers kregen een gratis exemplaar van het boek 'De Wandelaar' van Adriaan van Dis mee naar huis. Van Diepen kreeg als winnaar ook nog eens de 'Taalkalender' cadeau. Aankomend auteur Susanne Voets schreef met drie fouten de landelijke editie op haar naam. Pieter Derks kwam als sterkste uit de bus bij de categorie Bekende Nederlanders.
Voor wie het interesseert: ik deed het met vier fouten ook niet bepaald slecht, zo mag ik in alle bescheidenheid wel stellen. Ik ging drie keer in de fout bij het woord vaccer. Is uit het Engels overgenomen en daarom moet het Vaxer zijn. Antivaccers is dus antivaxers. Non-vaccer = non vaxer. Dat woord heeft me dus flink de das omgedaan. Pieter van Diepen heeft zijn sporen ruimschoots verdiend op het dicteeterrein. Zo kwam hij in 2010 reeds als winnaar uit de bus van het Groot Dictee der Nederlandse Taal. In de omgeving van zijn woonplaats Leiden organiseert hij met regelmatig taalkundige activiteiten. In Roosendaal was hij deze ochtend eigenlijk op de verkeerde plaats. In Nijmegen zou hij met de hoofdprijs aan de haal zijn gegaan in plaats van Susanne Voets.
Dit is de volledige tekst van het het Groot Dictee der Nederlandse taal 2021, geschreven door Wim Daniëls.
Vaccinatiefascinatie
Door de maandenlange tumultueuze vaccinatierace, waarin prik na prik is gezet – de grand prix op het circuit in Zandvoort, waar ook flink geracet werd, uiteraard niet meegeteld – mag je ervan uitgaan dat 2021 als coronavaccinatiejaar in de annalen terechtkomt.
6 januari startte Nederland met vaccineren, op de dag van de gewelddadige inbezitneming van het Capitool in Washington door trumpisten, een actie die door sommigen getypeerd werd als een middeleeuwse veldslag.
Daarin is de vaccinatiecampagne godzijdank niet ontaard, maar ze is wel gekruid om niet te zeggen gepeperd verlopen, soms met scheldkanonnades over en weer tussen vaxers en antivaxers.
Sommige zelfverklaarde immunologen vergastten hun Twittervolgers, Facebookvrienden, tantes en ooms de voorbije maanden op gloedjenieuwe theorieën over virussen en bacteriën.
Uit een blijmoediger vaatje tapte een aimabele kloosterzuster die ik ’s ochtends een keer ontmoette in de buurt van ’s-Hertogenbosch tijdens een wandeling onder een wolkeloze hemel op een glooiing van een zandweg met een weids uitzicht over weidevelden en haar abdij.
Ze noemde zichzelf droogkomisch een non-vaxer, die zich had laten inenten bij een van de nabijgelegen Noord-Brabantse GGD’s waar, zo voegde ze eraan toe, non-stop ingeënt werd.
Onze gedachtewisseling inzake vaccinatie gaf ze extra cachet met een poëzieregel van de 19e-eeuwse predikant-poëet De Génestet, die op 31-jarige leeftijd overleed aan tuberculose, een infectieziekte, bacterieel van aard, die wereldwijd nog altijd huishoudt.
Ik vind, zei ze ootmoedig, wat hij vindt en wellicht vind jij dat ook: de kunst is om met een milde lach alsof je niet strijdt, te strijden.

Vrijdag 5 november 2021

WAAR EEN FILM MINNENDE VADER AL NIET TOE KAN LEIDEN

De nieuwe tour 'Mart & Movies' heeft donderdag De Kring in Roosendaal aangedaan. Hierin vertelt de jonge gitarist en naamgever van de tour, Mart Hillen, over zijn passie voor films en de muziek die ervoor is gemaakt. Hij reist de komende tijd kris-kras door het land om zijn visie op films en filmmuziek te promoten. .Van Friesland tot Heerlen en van Hoofddorp tot Lochem, en donderdag dus in Roosendaal, tot groot genoegen van een gemeleerd dat publiek dat gezeten achter tafeltjes onder het genot van een hapje en een drankje volop genoot van diens heerlijke gitaarklanken. Deze mooie muziekavond was grotendeels te danken aan vader Hillen, die zijn passie voor films-en filmmuziek succesvol op zijn talentvolle zoon heeft geprojecteerd. Als we zoonlief mogen geloven - en waarom zouden we dat niet doen? - vult vader zijn vrije tijd alleen nog maar met het kijken naar films van uiteenlopende genres.

 

De Amerikaanse countryzanger Johnny Cash (letterlijk vertaald Jantje Contantje, het aloude betaalmiddel waarmee in De Kring helaas niet meer afgerekend kan worden) presenteerde zich consequent als 'The Man in Black'. De reden voor deze donker gekleurde wijze van kleden ontvouwt hij in een van zijn sterkste nummers, uiteraard getiteld 'Man in Black'. Niet bekend is wat de overwegingen van Mart Hillen zijn, maar duidelijk is dat hij op het podium eveneens een sterke voorkeur heeft voor deze magische kleur. Kleurt ook het beste bij zijn haardracht. Theatertechnici zijn meestal ook volledig in het zwart gekleed. Dat doen ze om zo min mogelijk op te vallen, anders zou dat kunnen leiden tot ongewenste afleiding van de voorstelling.

 

Hillen ontpopte zich in de Kring naast een magistraal gitarist als een innemende spreker. Wat hij over de films vertelde is bijna net zo onderhoudend als de momenten dat hij zijn magische vingers op virtuoze wijze over de snaren laat gaan. Terecht is hij dan ook genomineerd voor de titel 'Beste akoestische gitarist Benelux'. Wie dat wil, kan op hem (of een ander natuurlijk) stemmen via de link: https://www.gitarist.nl/poll/

 

 

Mart Hillen - Mart & Movies. Gezien door Jaap Pleij op donderdag 4 november in de kleine zaal van De Kring.

 

P.S. Het is in dit verband wel leuk om nog even te vermelden dat Remko Willems uit Nispen al jarenlang tot de tien beste gitaristen van Nederland wordt gerekend. Als er in Nispen iets wordt georganiseerd, voornamelijk in het sfeervolle openluchttheatertje achter de kerk, is hij vrijwel altijd van de partij. Het zou nog leuker zijn om hem met zijn muzikale makkers ook eens te zien en vooral te horen optreden in De Kring. Gezien de lokale belangstelling voor gitaarmuziek is dat optreden bij voorbaat al een succes. Profeten mogen in eigen land dan zelden worden geëerd, met Remko ligt dat heel anders. In Nispen, maar ook ver daarbuiten, wordt hij op handen gedragen door gitaar minnend Nederland. Neem eens een kijkje op zijn website.

 

Donderdag 4 november 2021

DOOR LUDIQUE HEB JE HET LEVEN EEN BEETJE MEER LIEF

Zelden zo'n gelukzalig moment mogen ervaren de laatste tijd. Na van vijf kwartier geweldig spel te hebben genoten, verliet ik de kleine zaal van De Kring woensdagavond toch met een wat onbevredigend gevoel. Waarom maar zo kort? Van mij mogen Gerard Drent en Martijn Mulders, de twee gezichten achter Ludique om met Liesbeth List te spreken 'nog wel honderd jaar duren'., een mooie strofe uit het lied 'Ga je gang maar'.

 

Na circa twintig minuten, die ik benutte om onder het genot van een glas rode wijn nog wat te mijmeren over het gebodene, begon er wat te borrelen. Klonk daar geen bel? De show van Jim Bakkum over Frank Sinatra in de grote zaal was er een zonder pauze, daar kon de bel dus niet voor bestemd zijn. 'Het zal toch niet...' , zo begon het geluksgevoel langzaam vorm te krijgen. De rode wijn sneller dan normaliter naar binnen geklokt , spoedde ik mij terug naar de kleine zaal. En ja hoor, daar zat een groot deel van het publiek al gespannen te wachten op ongetwijfeld nieuwe muzikale en visuele hoogstandjes van Gerard en Martijn. Voor sommige bezoekewrs kwam deze reddingsboei te laat. Die hadden het theater al verlaten direct na het eerste deel. Wat zullen die nu de smoor in hebben! Het is zaak voor theaters om vooraf duidelijk te maken dat dit een voorstelling met een pauze is, wat in de kleine zaal van De Kring niet bepaald gebruikelijk is. Dat tweede deel was met prachtige uitvoeringen van Jac Brels 'Amsterdam' en 'Heb het leven lief' (eveneens bekend in de uitvoering van Liesbeth List) zelfs van een nog hoger niveau dan het voorgaande.

 

LUDIQUE! manifesteerde zich al eerder op grootse wijze met ‘ZARAH, Zonde van de Liefde’ en ‘From BERLIN with Love’ die met verschillende theaterprijzen in binnen- en buitenland werden bekroond. Via een Europese tournee wilde LUDIQUE hier een vervolg aan geven met ‘APROPOS’. De tournee was amper van start gegaan toen Corona roet in het eten gooide. Hun verblijf in het buitenland kwam daarmee tot een onverwacht en hardhandig einde. Alsof iemand aan de noodrem trekt in een razendsnel voortdenderende trein. Halsoverkop keerden Martijn en Gerard terug naar Nederland in de hoop en verwachting dat deze crisis niet al te lang zou duren. De rest is geschiedenis. Het covid-19 waart nog steeds door Europa en niet in de laatste plaats door Nederland. De in De Kring geplande voorstelling moest maar liefst twee keer verschoven worden. Van Uitstel kwam gelukkig geen afstel en daardoor konden de liefhebbers woensdagavond alsnog genieten van een onwaarschijnlijk mooie voorstelling, gevuld met nieuwe muziek en een aantal in een nieuw jasje gestoken succesnummers. Geen nummers die los van elkaar staan, de heren hebben er een prachtig geheel van gemaakt. Een show die je gerust nog honderd keer kunt gaan zien. Speciaal voor ‘APROPOS’ werkte LUDIQUE! samen met (inter)nationaal gelauwerde componisten. Het resultaat was er naar. Na afloop namen Martijn en Gerard alle tijd voor de nazit. Zo kreeg ik in een aangenaam gesprek te horen dat Marlene Dietrich een constante bron van inspiratie is. 'Een fascinerende vrouw, zij is er zo ongeveer verantwoordelijk voor dat ik voor dit vak heb gekozen'. Met 'ÓK BOOMER', de afscheidsvoorstelling van Jan Rot, was dit tot op heden de sterkste productie op het podium van de smaakmakers.

 

Apropos - Ludique (Gerard Drent, Martijn Mulders) - Gezien door Jaap Pleij op 3 november in de kleine zaal van De Kring.