Zaterdag 16 mei 2020

In 1956 moest het Duitse blad Der Spiegel er aan te pas komen om wereldkundig te maken dat de gebedsgenezeres Greet Hofmans grote invloed uitoefende op koningin Juliana, door historici later aangeduid als de ‘Soestdijk-affaire’  De redactie was getipt – naar later bleek door prins Bernhard – over een op het Nederlandse hof aanwezige gebedsgenezeres. Als een soort Raspoetin zou zij koningin Juliana onder haar invloed hebben gebracht en haar extreme pacifistische ideeën hebben bijgebracht, ideeën die op het hoogtepunt van de Koude Oorlog zeer omstreden waren. De Nederlandse media liepen toen nog vrijwel geheel aan de leiband van de regering en gingen pas over de zaak berichten toen Der Spiegel het hele verhaal al naar buiten had gebracht.
Die slaafsheid ten opzichte van het Koningshuis – MaxMagazine van Jan Slagter uitgezonderd- is gelukkig verdwenen, maar je kunt –nee, moet- je je wel afvragen waarom politiek en media zo apathisch hebben gereageerd op de uitzending van Zembla van afgelopen donderdag. Want het was niet niets wat er na hardnekkig, en degelijk onderzoek naar buiten werd gebracht door deze uitstekende onderzoeksjournalisten. Zonder enige juridisch grond sluit koning Willem-Alexander een bosgebied bij Apeldoorn ieder jaar maandenlang af voor jachtpartijen met een prive karakter. In een niet eerder geopenbaarde beschikking waarin de koning 4,7 miljoen euro natuursubsidie wordt toegekend, blijkt de overheid op geen enkele manier te onderbouwen waarom hij die vrijheid krijgt. Faunabeheer kondigt stappen aan.     

Uit dagblad De Gelderlander:
Onderzoeksjournalisten van Zembla kregen de beschikking in handen. De miljoenensubsidie die Willem-Alexander over de periode 2016-2021 krijgt is in strijd met de wet, constateerden drie deskundigen donderdagavond in de uitzending van Zembla. Actievoerders nemen de koning - en voor hem koningin Beatrix - al jaren onder vuur voor de hofjachten in Kroondomein Het Loo.  Al in de vorige eeuw trok Faunabescherming van leer tegen de drijfjachten van de Oranjes. Weliswaar werden die in 2002 verboden,  maar het lukte de activisten niet om de koninklijke jagers helemaal uit de bossen bij Apeldoorn te verdrijven. Premier Rutte zwichtte niet voor druk uit de Tweede Kamer om een einde te maken aan de jaarlijkse sluiting. Ook dit jaar gaat het gebied van 15 september tot 25 december dicht.

PERSOONLIJKE LEVENSSFEER
Andere terreinbeheerders die een natuursubsidie krijgen moeten hun gronden minstens 358 dagen per jaar  openstellen voor publiek en mogen slechts één hectare aanhouden voor privégebruik. De koning mag echter ‘ter bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer’ maar liefst 7200 hectare van het Kroondomein sluiten. Ook geldt de voorwaarde van 358 dagen per jaar voor hem niet.  Waarom, dat wordt niet toegelicht. Het Kroondomein wordt weliswaar beheerd door de koning, maar is eigendom van de staat. Door openstelling te eisen dwingt die af dat belastingbetalers kunnen genieten van gesubsidieerde natuurgebieden. Voor de vrijstelling aan Willem-Alexander van de twee essentiële subsidievoorwaarden geeft de overheid geen enkele onderbouwing, aldus Zembla, en drie experts die in de uitzending van vanavond worden opgevoerd laken dat.

Professor Wim Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht van de Universiteit Leiden: ‘Er zijn zoveel dingen mis aan deze beschikking, bestuursrechtelijk gezien, dat je kunt zeggen: dit is onrechtmatig. Er wordt alleen maar gezegd: voor u (de koning , red.) geldt dat niet.”

ONGESTOORD JAGEN
Er is maar een reden voor status aparte van Willem-Alexander, denkt Voermans, namelijk om ervoor te zorgen dat de koning ongestoord kan jagen. Hij stelt dat premier Rutte in 2018 de Tweede Kamer onvolledig heeft geïnformeerd, toen hem opheldering werd gevraagd.

BELAZEREN
Martin Jan van Mourik, emeritus-hoogleraar notarieel recht, spreekt van ‘juridische belazerij’. Waar de premier in 2018 stelde dat voor de koning in deze situatie dezelfde regels gelden als voor alle andere burgers, noemt Van Mourik dat onzin: ,,Men wil hem behandelen als elke andere particulier en vervolgens breken ze dat op allerlei manieren af.” Faunabescherming vecht de subsidiebeschikking aan, kondigt bestuurslid Harry Voss op grond van de informatie van Zembla aan. De Apeldoorner is een van de ferventste actievoerders tegen de ‘hofjacht’. Voss wordt structureel door politie en marechaussee bij de jagers weggehouden. Een keer stond hij bij een jacht oog in oog met Willem-Alexander, gaf hij al eerder aan.

GEHAKT
De bezwaarprocedure wordt gevoerd door professor Peter Nicolai, als advocaat gespecialiseerd in bestuursrecht. Ongelijke behandeling, ‘een bevoordeling van één iemand’, moet worden bestreden, vindt Nicolai. ,,Als het bij de rechter komt, dan denk ik dat hij er gehakt van gaat maken,” schat Wim Voermans in. Zembla zegt meermalen om een reactie te hebben gevraagd aan de koning, maar stuitte op het antwoord van de Rijksvoorlichtingsdienst dat deze geen interviews geeft. Zembla nam zelfs de moeite om Willem-Alexander persoonlijk te benaderen na een bijeenkomst in het Paleis op de Dam. De ‘vorst’ reageerde zoals machthebbers altijd plachten te doen wanneer ze weten dat ze fout zitten en geen weerwoord hebben: wegkijken en doorlopen. Het ministerie van LNV wil geen nadere toelichting geven, formuleerde Zembla het netjes.

STRAFKLACHT
Aan genoemde Harry Voss heb ik vorig jaar een uitgebreide column gewijd. Het is goed om te zien dat niet alle burgers en journalisten zich gedragen als lakeien van de koning, zoals Omroep Max-coryfeeen Peter Contant en Marc van der Linden, en blijven wroeten tot de onderste steen boven is. Maar waarom stappen Zembla, Harry Voss en Martin Jan van Mourik niet gewoon naar de Officier van Justitie om daar een strafklacht te deponeren wegens koninklijke fraude? De Tweede Kamer verdient weer eens een flinke draai om de oren. Al die fracties hadden premier Rutte al lang moeten bestoken met vragenlijstjes, opdat deze zwakke bewindsman eindelijk eens gaat beseffen dat het uit moet zijn met dat onzinnige, koninklijke sprookje, dat onder Willem-Alexander is uitgemond in een ware nachtmerrie. Hij begint al een ‘aardig’ aardje naar zijn voorvadertje koning Willem 3 te worden en dat is bepaald geen compliment.